Ένα κοινό Ταμείο, με στόχο τη χρηματοδότηση επενδύσεων στον τομέα των στρατηγικών πρώτων υλών, δημιουργούν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ - EBRD) και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κοινό Ταμείο στοχεύει στη συγκέντρωση κεφαλαίων ύψους έως €100 εκατ. για την εξερεύνηση κρίσιμων και στρατηγικών πρώτων υλών, οι οποίες αποτελούν δομική προϋπόθεση τόσο για την ψηφιακή, όσο και για την πράσινη μετάβαση της Ε.Ε.

Με την ασφαλή πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες να είναι απαραίτητη για στρατηγικούς τομείς, όπως οι καθαρές τεχνολογίες, η ψηφιακή τεχνολογία, η άμυνα και η αεροδιαστημική, η Ένωση ενεργοποιεί στοχεύει στη διασφάλιση ενός διαφοροποιημένου, ασφαλούς και βιώσιμου εφοδιασμού της βιομηχανίας της ΕΕ με κρίσιμες πρώτες ύλες.

Η EBRD θα παρέχει €25 εκατ., τα οποία θα συνδυαστούν με τη συνεισφορά της Ε.Ε. από το πρόγραμμα “Horizon Europe”

Η ΕΕ αναπτύσσει βιώσιμα έργα για κρίσιμες πρώτες ύλες, έτσι ώστε να μειώσει τον κίνδυνο πιθανών διαταραχών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αυτό, με τη σειρά του, θα διασφαλίσει ότι οι βιομηχανικοί τομείς διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους, διατηρώντας παράλληλα τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα της Ε.Ε. Η νέα κοινή προσπάθεια θα υποστηρίξει τους στόχους της Ε.Ε. για τις κρίσιμες πρώτες ύλες και του σχεδίου REPowerEU.

Συνεπενδύσεις

Η ΕΤΑΑ θα παρέχει €25 εκατ., ποσό το οποίο θα συνδυαστεί με τη συνεισφορά της Ε.Ε. από το πρόγραμμα “Horizon Europe” υπό την ομπρέλα του σχεδίου InvestEU. Η διευκόλυνση στοχεύει στην προσέλκυση επιπλέον €50 εκατ.

Δεδομένου ότι οι δραστηριότητες εξερεύνησης εξορύξεων δεν αποφέρουν ακόμη έσοδα, το καταλληλότερο μέσο στήριξης είναι τα ίδια κεφάλαια. Η ΕΤΑΑ αναμένει να επενδύσει σε 5-10 μικρομεσαίες εταιρείες μεταλλευμάτων, που αναλαμβάνουν την εξερεύνηση κρίσιμων πρώτων υλών στις επιλέξιμες από το πρόγραμμα χώρες.

Η διευκόλυνση θα συμβάλει, επίσης, σε μία από τις βασικές προτεραιότητες της στρατηγικής της ΕΤΑΑ για τον μεταλλευτικό τομέα, τη στήριξη της εξερεύνησης και παραγωγής μετάλλων και ορυκτών, που απαιτούνται για τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και την ψηφιοποίηση.

Πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες

Η ΕΕ έχει θέσει σε ισχύ την ευρωπαϊκή Πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες, με την οποία φιλοδοξεί να ενισχύσει τον εγχώριο εφοδιασμό και να μειώσει την εξάρτησή της από μεμονωμένους προμηθευτές.

Η Πράξη θεσπίζει δείκτες αναφοράς για την αύξηση της ικανότητας εξόρυξης, επεξεργασίας και ανακύκλωσης κρίσιμων πρώτων υλών στην ΕΕ και καθοδηγεί τις προσπάθειες διαφοροποίησης.  Επιπλέον, δημιουργεί ένα πλαίσιο για την επιλογή και την υλοποίηση στρατηγικών έργων, τα οποία μπορούν να επωφεληθούν από εξορθολογισμένους όρους αδειοδότησης και ευνοϊκούς όρους για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση.

Επίσης, καθορίζει τις εθνικές απαιτήσεις για την ανάπτυξη προγραμμάτων εξερεύνησης στην Ευρώπη. Επιπλέον, ο κανονισμός θα βελτιώσει την κυκλικότητα και την αποδοτική χρήση των κρίσιμων πρώτων υλών με τη δημιουργία αλυσίδων αξίας για ανακυκλωμένες κρίσιμες πρώτες ύλες.

Για να διασφαλιστεί η ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού, η Πράξη επιτρέπει την παρακολούθηση των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και την ανταλλαγή πληροφοριών και τον μελλοντικό συντονισμό των αποθεμάτων πρώτων υλών στρατηγικής σημασίας μεταξύ των κρατών-μελών και των μεγάλων εταιρειών.