Μακρινό παρελθόν φαντάζει, πλέον, για την Ευρώπη το 2007, όταν κατείχε τα παγκόσμια ηνία στον τομέα της Έρευνας και Ανάπτυξης (E&A). Μόλις οκτώ χρόνια μετά, τη διεθνή πρωτιά στις εταιρικές δαπάνες για E&A κατακτά η Ασία, με την Ευρώπη να “βλέπει την πλάτη” όχι μόνο του παγκόσμιου πρωταθλητή, αλλά και της κατέχουσας τη δεύτερη θέση Βόρειας Αμερικής.

Την τρίτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης, από την πρώτη το 2007, καταλαμβάνει η Ευρώπη - Η Κίνα δημοφιλέστερος προορισμός των δαπανών Ε&ΑΗ Ασία αναδείχθηκε, για το 2015, κορυφαίος προορισμός για δραστηριότητες Ε&Α, προσελκύοντας το 35% της συνολικής εγχώριας δραστηριότητας Ε&Α, δηλαδή της εγχώριας (από εγχώριες εταιρείες) και της εισαγόμενης (από ξένες εταιρείες).

Το ποσοστό αυτό φέρνει την Ασία μπροστά από τη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, με την τελευταία να βυθίζεται στην τρίτη θέση σε μια πλήρη αντιστροφή θέσεων σε σχέση με το 2007, που η Ευρώπη κατείχε τα πρωτεία. Η ανάπτυξη περιοχής στηρίχθηκε το 2015, κυρίως, στην ισχυρή ανάπτυξη της Κίνας και της Ινδίας, οι οποίες σημείωσαν αύξηση 79% και 116% αντίστοιχα, μεταξύ 2007 και 2015, καθώς όλο και περισσότερες δραστηριότητες Ε&Α μεταφέρονται σε αυτές, κυρίως, από τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης “Global Innovation 1000 για το 2015” της Strategy& της PwC, ειδικά η Κίνα έχει μετατραπεί στο δημοφιλέστερο προορισμό, με το 71% των επαγγελματιών Ε&Α, που απάντησαν στην έρευνα, να αναφέρουν ως σημαντικότερο λόγο μεταφοράς των δραστηριοτήτων Ε&Α στην Κίνα την εγγύτητα σε ταχύτατα αναπτυσσόμενες αγορές. Όπως διαπιστώνει η έκθεση, η οποία εξέτασε το αποτύπωμα Ε&Α 207 επιχειρήσεων, που συγκαταλέγονται μεταξύ των εταιρειών με τις μεγαλύτερες δαπάνες για Ε&Α, άλλα οφέλη από τη μεταφορά των δραστηριοτήτων Ε&Α στην Κίνα είναι: “εγγύτητα σε σημαντικές κατασκευαστικές μονάδες”, “εγγύτητα σε βασικούς προμηθευτές” και “χαμηλότερο κόστος ανάπτυξης”.

Πτωτικά η Ευρώπη
Η πτώση της Ευρώπης στην τρίτη θέση, όσον αφορά την εταιρική δαπάνη για Ε&Α, αποδίδεται στη χαμηλή ανάπτυξη της εγχώριας και εισαγόμενης Ε&Α σε συνδυασμό με τη σημαντική αύξηση της εξαγόμενης Ε&Α - ιδιαίτερα από τη Γαλλία και τη Γερμανία. Συγκριτικά, στην Ευρώπη η αύξηση της δαπάνης για εγχώρια Ε&Α αυξήθηκε κατά μόλις 2% μεταξύ 2007 και 2015, σε αντίθεση με τη Βόρεια Αμερική και την Ασία που σημείωσαν αύξηση 60% και 40% αντίστοιχα.

Οι δε δραστηριότητες Ε&Α, που διεξάγουν οι ευρωπαϊκές χώρες σε ακριβές υπεράκτιες χώρες στη Βόρεια Αμερική και την Ασία, έχουν αυξηθεί, δείχνοντας προτίμηση στις δύο αυτές περιοχές έναντι των κοντινών χωρών της Δυτικής Ευρώπης. Πιο συγκεκριμένα, στη Γαλλία, μεταξύ 2007 και 2015, η εγχώρια Ε&Α μειώθηκε κατά 20%, η εισαγόμενη Ε&Α μειώθηκε κατά 21% και η εξαγόμενη Ε&Α αυξήθηκε κατά 46%. Επιπλέον, στη Γερμανία μεταξύ 2007 και 2015 η εγχώρια Ε&Α αυξήθηκε κατά 48%, η εισαγόμενη Ε&Α μειώθηκε κατά 7% και η εξαγόμενη Ε&Α αυξήθηκε κατά 76%.

Σταθερές οι ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ είναι, σταθερά, η περιοχή με τη μεγαλύτερη εταιρική δαπάνη για Ε&Α, είτε πρόκειται για εγχώρια ή εισαγόμενη Ε&Α, είτε πρόκειται για εξαγόμενη Ε&Α. Σύμφωνα με ευρήματα της φετινής έρευνας, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να κατέχουν τα πρωτεία στη συνολική εγχώρια εταιρική δαπάνη Ε&Α, με την εγχώρια και εισαγόμενη δαπάνη Ε&Α να ανέρχεται το 2015 στα $145 δις, σημειώνοντας αύξηση 34% σε σχέση με το 2007. Η εισαγόμενη Ε&Α, η οποία προέρχεται, κυρίως, από την Ευρώπη, το 2015 ανήλθε σε $53 δις, σημειώνοντας αύξηση 23% σε σχέση με το 2007. Η εξαγόμενη δαπάνη Ε&Α το 2015 ανήλθε σε $121 δις, πάνω κατά 51% σε σχέση με το 2007, με κύριο προορισμό την Ασία, σε αντίθεση με το 2007 που το αντίστοιχο ποσό διοχετευόταν στην Ευρώπη.

Παρά τα νούμερα αυτά, η υπεροχή των ΗΠΑ έναντι των άλλων χωρών έχει αρχίσει να ξεθωριάζει - το 2007, το σχετικό ποσό Ε&Α στην Κίνα ανερχόταν στο 23% της συνολικής δαπάνης στις ΗΠΑ, ενώ το 2015 είναι στο 38% της συνολικής δαπάνης, που πραγματοποιείται στις ΗΠΑ.

Οι εταιρείες, πάντως, βλέπουν στις ΗΠΑ μια ελκυστική αγορά με ικανό εργατικό δυναμικό, κουλτούρα καινοτομίας και πιο ευέλικτο επιχειρηματικό περιβάλλον. Επίσης, έχουν πρόσβαση σε στρατηγικές αγορές, κάτι που επιδιώκουν οι ξένες χώρες, όταν μεταφέρουν τον τομέα Ε&Α στο εξωτερικό.

Εκτός συνόρων
Με την παγκοσμιοποίηση να εξαπλώνεται (σ.σ. ήδη το 94% των εταιρειών έχουν δραστηριότητα Ε&Α και εκτός συνόρων), οι επιχειρήσεις δρέπουν τους καρπούς της παραγωγής Ε&Α εκτός της πατρίδας τους. Σύμφωνα με την έρευνα, οι εταιρείες με διεθνές αποτύπωμα Ε&Α έχουν ίδιες ή καλύτερες επιδόσεις, σε σχέση με τις εταιρείες που έχουν λιγότερη διεθνή δραστηριότητα.

Επιπλέον, οι εταιρείες φαίνεται να ωφελούνται από την ευρεία διεθνή δραστηριότητα, καθώς οι συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι η πρόσβαση σε στελέχη με τεχνική κατάρτιση (71%), η εγγύτητα στους πελάτες (68%) και η αναγνώριση των αναγκών της τοπικής αγοράς (64%) αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την επιλογή του τόπου διεξαγωγής Ε&Α.

Κλάδοι
Οι τρεις κλάδοι, που πραγματοποίησαν τη μεγαλύτερη δαπάνη για Ε&Α το 2015, είναι ο κλάδος Ηλεκτρονικής και Υπολογιστών (Η&Υ), η υγεία και ο κλάδος αυτοκινήτου. Μάλιστα, ο κλάδος υγείας αναμένεται να ξεπεράσει τον κλάδο Η&Υ και να κατακτήσει την πρώτη θέση έως το 2019. Παράλληλα, ο κλάδος Λογισμικού και Ίντερνετ σημείωσε τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης μεταξύ 2014 και 2015 (27%), αφήνοντας πίσω τον κλάδο της βιομηχανίας και κατακτώντας, το 2015, την τέταρτη θέση της κατάταξης. “Το γεγονός ότι ο κλάδος Λογισμικού και Ίντερνετ ξεπέρασε τη βιομηχανία και αναδείχθηκε τέταρτος στη δαπάνη για Ε&Α δεν αποτελεί έκπληξη. Ωστόσο, πρόκειται για σημαντικό ορόσημο, δείχνοντας πώς το λογισμικό, νέα οικονομία και η βιομηχανία, παλιά οικονομία, αλλάζουν θέσεις”, σχολιάζει ο Barry Jaruzelski.