Να πνιγεί στα ηλεκτρονικά απόβλητα κινδυνεύει η Ευρώπη, με τους πολίτες να προτιμούν να στοιβάζουν τα παλιά τους κινητά και υπολογιστές σε συρτάρια και αποθήκες αντί να τα ανακυκλώνουν. Τα ποσοστά επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης στην Ευρώπη να παραμένουν απογοητευτικά χαμηλά, σύμφωνα με τη Eurostat, αφού στην πλειονότητά τους οι Ευρωπαίοι δεν αποχωρίζονται εύκολα τις παλιές ηλεκτρονικές συσκευές τους.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2024, περισσότεροι από τους μισούς πολίτες της ΕΕ (51%) ηλικίας 16 έως 74 ετών διατηρούν τα παλιά κινητά τους τηλέφωνα ή smartphones στο σπίτι, παρ’ ότι δεν τα χρησιμοποιούν. Το ποσοστό όσων επιλέγουν την ανακύκλωση παραμένει εξαιρετικά χαμηλό, στο 11%, ενώ μόλις το 2% δηλώνει ότι τα πετά χωρίς καμία διαδικασία ανακύκλωσης.

Η πλειονότητα των πολιτών της ΕΕ διατηρεί παλιά κινητά, υπολογιστές και tablets στο σπίτι αντί να τα ανακυκλώνει

Η εικόνα διαφοροποιείται ελαφρά ανάλογα με τον τύπο της συσκευής. Στα κινητά και smartphones, πέραν του 51% που τα κρατούν, το 18% προτιμά να τα χαρίσει ή να τα πουλήσει. Στην περίπτωση των φορητών υπολογιστών και των tablets, το ποσοστό των πολιτών, που τα κρατούν στο σπίτι, ανέρχεται σε 34%, με το 12% να τα παραχωρεί σε τρίτους και πάλι μόνο το 11% να τα ανακυκλώνει. Η απόρριψη χωρίς ανακύκλωση παραμένει στο περιθώριο, με μόλις 1% να επιλέγει αυτήν τη λύση.

Τι γίνεται με τα desktops

 Τα σταθερά συστήματα υπολογιστών φαίνεται να ακολουθούν διαφορετική πορεία. Η ανακύκλωσή τους εμφανίζει υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με τις υπόλοιπες συσκευές, φθάνοντας το 15%. Ωστόσο, και εδώ το 19% των χρηστών συνεχίζει να τα κρατά στο σπίτι, το 9% τα χαρίζει ή τα πουλά, ενώ το 2% τα απορρίπτει χωρίς ανακύκλωση.

Η εικόνα, που προκύπτει, αναδεικνύει δύο βασικές τάσεις: την ισχυρή προσκόλληση των πολιτών στις παλιές συσκευές τους και την υποτονική υιοθέτηση πρακτικών ανακύκλωσης. Η συνήθεια να διατηρούνται αχρησιμοποίητα κινητά, tablets και υπολογιστές στο σπίτι συνδέεται με παράγοντες, όπως η συναισθηματική αξία, η πιθανότητα μελλοντικής χρήσης ή η ανησυχία για τα προσωπικά δεδομένα, που παραμένουν αποθηκευμένα στις συσκευές.

Ωστόσο, η πρακτική αυτή δημιουργεί προκλήσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει στόχους για τη μείωση των ηλεκτρονικών αποβλήτων (e-waste), τα οποία αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς λόγω της ταχείας αντικατάστασης συσκευών. Η χαμηλή ανακύκλωση σημαίνει απώλεια πολύτιμων πρώτων υλών - όπως λίθιο, κοβάλτιο και σπάνιες γαίες - που θα μπορούσαν να επανενταχθούν στην παραγωγική αλυσίδα, μειώνοντας την εξάρτηση της Ευρώπης από εισαγωγές.

Η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών σε διαδικασίες ασφαλούς διαγραφής δεδομένων και η διεύρυνση των σημείων συλλογής για ανακύκλωση ηλεκτρονικών συσκευών αναδεικνύονται ως κρίσιμοι παράγοντες. Παράλληλα, η υιοθέτηση πολιτικών που θα επιβραβεύουν την ανακύκλωση, όπως εκπτώσεις σε νέες συσκευές ή φορολογικά κίνητρα, θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη συμμετοχή των καταναλωτών.