Εν το μέσω ταχύτατης προσαρμογής στις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης βρίσκονται οι Έλληνες καταναλωτές: ήδη, οι μισοί έχουν δοκιμάσει εφαρμογές ΑΙ κατά τις αγορές τους, ενώ ένας στους τρεις τις χρησιμοποιεί πλέον συστηματικά κατά την αγοραστική διαδικασία.

Σύμφωνα με τα ευρήματα πανελλαδικής έρευνας του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η πλειονότητα των χρηστών, που έχουν δοκιμάσει εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, στρέφεται συντριπτικά σε ένα κυρίαρχο εργαλείο, ενώ σημαντικά μικρότερα ποσοστά δοκιμάζουν τις υπόλοιπες διαθέσιμες πλατφόρμες.

Ένας στους τρεις Έλληνες χρησιμοποιεί συστηματικά τεχνητή νοημοσύνη-Το ChatGPT στην κορυφή

Η εικόνα υποδηλώνει ότι τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα έχουν ήδη κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού με το ChatGPT να κυριαρχεί. Όπως καταγράφει η έρευνα, 79% των χρηστών ΑΙ το έχει χρησιμοποιήσει, ποσοστό που ξεπερνά κατά πολύ όλους τους υπόλοιπους ανταγωνιστές. Ακολουθούν το Gemini με 35%, το Microsoft Copilot με 19%, το Canva με 13%, το Deepseek με 11%, το Grok με 5% και το Bing Chat με 4%.

Η κυρίαρχη χρήση είναι σαφής και αφορά την αναζήτηση για γενικές πληροφορίες (91%). Ακολουθούν επαγγελματικοί και εκπαιδευτικοί σκοποί. Ειδικότερα τα ποσοστά διαμορφώνονται ως εξής: για επαγγελματική χρήση 53%, για εκπαιδευτικούς σκοπούς 49%, επεξεργασία/παραγωγή κειμένου 43%.

Χρήση ΑΙ στις αγορές

Ταυτόχρονα, η ΑΙ λειτουργεί ως πολυεργαλείο, που επεκτείνεται σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας: από νέες ιδέες (33%) έως αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων (30%) και προσωπικές συμβουλές (29%). Ένα εύρημα, που ξεχωρίζει, είναι ότι περίπου 1 στις 3 χρήσεις σχετίζεται με αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.

Δεν πρόκειται για μια μεμονωμένη συμπεριφορά, αλλά για μια τάση που ενισχύεται. Ένα σημαντικό ποσοστό χρηστών δηλώνει ότι έχει απευθυνθεί στην τεχνητή νοημοσύνη ακόμη και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο κατάστημα, ζητώντας διευκρινίσεις ή συμβουλές, ενώ μικρότερο αλλά αξιοσημείωτο ποσοστό έχει φωτογραφίσει ή βιντεοσκοπήσει προϊόν προκειμένου να λάβει απάντηση.

Παράλληλα, υπάρχει η σταδιακή εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης ως εργαλείου κατάρτισης λίστας αγορών, στοιχείο που υποδηλώνει προοπτική μελλοντικής ενσωμάτωσης στα συστήματα λιανεμπορίου.

Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο, ωστόσο, αφορά τις προθέσεις. Για όλες τις παραπάνω χρήσεις, μεγάλα τμήματα του κοινού δηλώνουν ότι είναι πολύ πιθανό να τις πραγματοποιήσουν στο μέλλον. Το γεγονός ότι σχεδόν οι μισοί χρήστες εμφανίζουν θετική πρόθεση επέκτασης της χρήσης υπογραμμίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα παραμείνει εργαλείο έρευνας μόνο. Μεγαλώνει σταδιακά το μερίδιο της ως ψηφιακός σύμβουλος πριν από την αγορά, αλλά και κατά τη διάρκεια του αγοραστικού ταξιδιού.

Τι ζητούν οι καταναλωτές

Πάντως, η σχέση των Ελλήνων με την ΑΙ δεν είναι ανεπιφύλακτη. Οι καταναλωτές εμφανίζουν μεικτά συναισθήματα: ενθουσιασμό και ενδιαφέρον, αλλά επίσης άγχος και φόβο. Η αξιοπιστία των απαντήσεων αποτελεί τη μεγαλύτερη ανησυχία, όπως επίσης και ο κίνδυνος μείωσης της κριτικής σκέψης και της ανθρώπινης επαφής.

Παρά τις επιφυλάξεις, η συνολική αξιολόγηση εμπειρίας είναι θετική. Μόνο ένα μικρό ποσοστό δηλώνει κακή εμπειρία, ενώ σημαντική πλειονότητα αναφέρει καλή ή μέτρια εμπειρία χρήσης. Το εύρημα αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι όσοι έχουν προσωπική εμπειρία εμφανίζονται ικανοποιημένοι και πρόθυμοι να συνεχίσουν, ακόμη και σε ειδικότερα πεδία, όπως οι αγορές ή η διατροφή.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το ζήτημα της εμπιστοσύνης. Οι καταναλωτές εξακολουθούν να εμπιστεύονται περισσότερο ανθρώπινες πηγές σε πρακτικές συμβουλές, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για προτάσεις συγκεκριμένων προϊόντων.

Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη κερδίζει σαφές πλεονέκτημα, όταν απαιτείται ερμηνεία και ανάλυση πληροφοριών, όπως στην κατανόηση των στοιχείων συσκευασίας. Η τεχνολογία δεν έχει ακόμη αντικαταστήσει την ανθρώπινη κρίση, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά και ενισχυτικά.