Η Ελλάδα επενδύει περισσότερο στην έρευνα από ποτέ, με τις επιχειρήσεις να πρωταγωνιστούν στις αυξημένες δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) για τις δαπάνες Έρευνας & Ανάπτυξης (Ε&Α) το 2024, τα συνολικά κονδύλια για δαπάνες Ε&Α ανήλθαν στα €3,655 δισ. το 2024, σημειώνοντας αύξηση 8,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Σε συνδυασμό με την αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,4%, ο δείκτης «Ένταση Ε&Α», που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α επί του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε στο 1,54%, από 1,50% το 2023. Στην ευρωπαϊκή κατάταξη, αυτό τοποθετεί την Ελλάδα στη 14η θέση.

Ο δείκτης «Ένταση Ε&Α», που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α επί του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε στο 1,54%

Ο τομέας των επιχειρήσεων συνεχίζει την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές δαπάνες Ε&Α της χώρας. Το 2024, οι δαπάνες Ε&Α των επιχειρήσεων ανέρχονται σε €2 δισ. (54,8% του συνόλου), παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση 20,7% ή €343,54 εκατ. σε σχέση με το 2023.

Πρόκειται για στρατηγική μεταστροφή, καθώς οι ελληνικές επιχειρήσεις φαίνεται πλέον να αντιλαμβάνονται ότι η ανταγωνιστικότητα δεν εξαρτάται από το χαμηλό κόστος εργασίας, αλλά από προϊόντα, υπηρεσίες και τεχνολογίες, που παράγονται μέσα από συστηματική επένδυση στην καινοτομία.

Ακολουθεί ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπου οι δαπάνες Ε&Α διαμορφώνονται σε €928,95 εκατ. (25,4% του συνόλου). Σε σχέση με το 2023, παρατηρείται μείωση 5,5% ή €53,6 εκατ.

Ποιοι επενδύουν

Στον κρατικό τομέα, οι δαπάνες Ε&Α το 2024 ανέρχονται σε €706,74 εκατ., ποσοστό 19,3% του συνόλου. Οι δαπάνες παραμένουν πρακτικά σταθερές, με οριακή μείωση 0,2% ή €1,2 εκατ. σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (PNP), οι δαπάνες Ε&Α το 2024 διαμορφώνονται σε €18,16 εκατ., ποσοστό 0,5% του συνόλου.

Το ανθρώπινο δυναμικό της Έρευνας

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ) στην Ε&Α παρουσιάζει μείωση το 2024. Το συνολικό προσωπικό Ε&Α ανέρχεται σε 69.270 ΙΠΑ, μειωμένο κατά 5,4% σε σχέση με το 2023. Αντίστοιχα, οι ερευνητές ανέρχονται σε 50.835 ΙΠΑ, παρουσιάζοντας μείωση 7,0%.

Ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού Ε&Α, με 29.768 ΙΠΑ (43,0%) και 24.040 ΙΠΑ ερευνητών (47,3%). Ωστόσο, σε σχέση με το 2023, παρατηρούνται σημαντικές μειώσεις: -10,7% στο συνολικό προσωπικό και -12,8% στους ερευνητές.

Ακολουθεί ο τομέας των επιχειρήσεων, όπου το προσωπικό Ε&Α ανέρχεται σε 23.250 ΙΠΑ (33,6%) και οι ερευνητές σε 16.887 ΙΠΑ (33,2%). Σε σχέση με το 2023, το συνολικό προσωπικό καταγράφει αύξηση 2,7%, ενώ οι ερευνητές παρουσιάζουν μικρή μείωση 0,7%.

Στον κρατικό τομέα, το προσωπικό Ε&Α διαμορφώνεται σε 15.898 ΙΠΑ (23%), με τους ερευνητές να ανέρχονται σε 9.649 ΙΠΑ (19%). Και στις δύο κατηγορίες καταγράφεται μείωση σε σχέση με το 2023: -6,2% στο συνολικό προσωπικό και -2,1% στους ερευνητές.

Στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, το προσωπικό και οι ερευνητές παραμένουν σταθεροί, με ποσοστό 0,5% επί του συνόλου.

Σε μια περίοδο, όπου οι επενδύσεις αυξάνονται και οι επιχειρήσεις δείχνουν πρωταγωνιστικό ρόλο, οι αριθμοί αυτοί προειδοποιούν για μελλοντική δυσαρμονία: η χρηματοδότηση αυξάνεται, αλλά το ανθρώπινο κεφάλαιο, που μπορεί να την αξιοποιήσει, μειώνεται.