Η ασφάλεια των παιδιών αποτελεί από τις πλέον ευαίσθητες πολιτικές προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη διαθέτει το πιο αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο διεθνώς για τα παιχνίδια, επικίνδυνα προϊόντα εξακολουθούν να φτάνουν στα χέρια των παιδιών.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα νέο, ενισχυμένο κανονισμό για την ασφάλεια των παιχνιδιών, που επικαιροποιεί τη νομοθεσία του 2009 και απαντά στις σύγχρονες προκλήσεις που δημιουργούν οι online αγορές, η μαζική εισαγωγή προϊόντων από τρίτες χώρες και η αυξανόμενη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας. Οι επιχειρήσεις και τα κράτη-μέλη θα διαθέτουν μεταβατική περίοδο 4,5 ετών για να εφαρμόσουν πλήρως τους νέους κανόνες.

Η σοβαρότητα του προβλήματος αποτυπώνεται στα στοιχεία: το 2023 εισήχθησαν στην ΕΕ παιχνίδια αξίας €6,5 δισ., εκ των οποίων το 80% προήλθε από την Κίνα. Παράλληλα, τα παιχνίδια αποτελούν τη δεύτερη συχνότερη κατηγορία επικίνδυνων καταναλωτικών προϊόντων στις ειδοποιήσεις του ευρωπαϊκού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης. Σε σχεδόν τις μισές περιπτώσεις, ο κίνδυνος προερχόταν από επικίνδυνες χημικές ουσίες.

Στόχος η προστασία των παιδιών από μη ασφαλή παιχνίδια στην ευρωπαϊκή αγορά

Η πιο καινοτόμα αλλαγή είναι η θέσπιση ψηφιακού διαβατηρίου προϊόντος για κάθε παιχνίδι. Το ψηφιακό ID θα συνοδεύει το προϊόν σε όλη την πορεία του: από το εργοστάσιο, στη διακίνηση, στο τελωνείο, στο ράφι, στο ηλεκτρονικό κατάστημα και τελικά στον καταναλωτή. Μέσω του διαβατηρίου, που θα είναι προσβάσιμο και μέσω QR κωδικού, οι αρχές θα μπορούν να προχωρούν σε άμεσους ελέγχους και οι γονείς θα έχουν καθαρή εικόνα για πιθανά θέματα ασφάλειας και ανάκλησης προϊόντων.

Το ψηφιακό διαβατήριο

Οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων του κλάδου γίνονται επίσης αυστηρότερες. Οι προειδοποιήσεις ασφαλείας πρέπει να είναι σαφείς και κατανοητές. Εάν προκύψουν ενδείξεις κινδύνου, οι κατασκευαστές οφείλουν να ενημερώνουν άμεσα τις αρχές και το καταναλωτικό κοινό και να αναλαμβάνουν μέτρα. Τα ηλεκτρονικά καταστήματα, από την πλευρά τους, θα πρέπει να επιτρέπουν την ορατή παρουσίαση της σήμανσης CE, των προειδοποιήσεων και του ψηφιακού διαβατηρίου. Όσα προϊόντα δεν συμμορφώνονται θα χαρακτηριστούν «παράνομο περιεχόμενο» βάσει του κανονισμού για τις ψηφιακές υπηρεσίες.

Οι νέοι κανόνες εισάγουν θεμελιώδεις αλλαγές. Μεταξύ άλλων, επεκτείνεται σημαντικά το πλαίσιο απαγορευμένων χημικών ουσιών. Πέρα από τις ήδη απαγορευμένες καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες και τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες, ο νέος κανονισμός απαγορεύει ενδοκρινικούς διαταράκτες, ουσίες που βλάπτουν το αναπνευστικό σύστημα, ουσίες που είναι επικίνδυνες για το δέρμα ή άλλα όργανα, καθώς και τις περιβόητες PFAS, τα «παντοτινά χημικά» που δεν αποδομούνται στο περιβάλλον.

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στα ψηφιακά παιχνίδια: οι κατασκευαστές πρέπει να διασφαλίζουν ότι δεν προκαλούν βλάβες στην ψυχική υγεία των παιδιών, αναγνωρίζοντας πλέον ως ζήτημα ασφάλειας και την έκθεση σε ψηφιακό περιβάλλον.

Η εισηγήτρια Marion Walsmann υπογράμμισε ότι ο νέος κανονισμός στέλνει ισχυρό μήνυμα υπευθυνότητας και προστασίας των παιδιών, χαρακτηρίζοντάς τον «νίκη για καταναλωτές, κατασκευαστές και το μέλλον των παιδιών μας». Η αλλαγή ισχύει είκοσι ημέρες μετά τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και σηματοδοτεί ένα νέο επίπεδο εποπτείας στην αγορά παιχνιδιών.