Από Facebook, Instagram και YouTube ενημερώνονται πλέον οι Έλληνες πολίτες, με τα νέα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου να αποκαλύπτουν την αλλαγή στον χάρτη της ενημέρωσης. Όταν οι πολίτες ρωτήθηκαν από ποιες συγκεκριμένες πλατφόρμες ενημερώνονται, η απάντηση ήταν σαφής: το Facebook παραμένει ο κυρίαρχος «παίχτης» στην Ελλάδα, με 68% των χρηστών να το επιλέγουν ως πηγή ενημέρωσης, έναντι 58% στην ΕΕ.

Ακολουθούν το YouTube (56%), το Instagram (46%) και το TikTok (35%), ενώ το X (πρώην Twitter) διατηρεί περιορισμένη επιρροή (27%). Η ηλικιακή ανάλυση δείχνει ότι οι νεότεροι πρωτοστατούν στη μετάβαση: το 66% των Ελλήνων ηλικίας 15–24 ετών ενημερώνεται από το Instagram, ποσοστό παρόμοιο με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (64%). Αντίθετα, στις μεγαλύτερες ηλικίες κυριαρχεί ακόμα το Facebook, το οποίο χρησιμοποιεί το 76% των πολιτών άνω των 55 ετών στην Ελλάδα.

Νέα στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου αποκαλύπτουν την αλλαγή στον χάρτη της ενημέρωσης

Η έντονη δραστηριότητα στα social media έχει και ένα ανησυχητικό αντίτιμο: η Ελλάδα καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά έκθεσης σε παραπληροφόρηση στην Ευρώπη. Πάνω από επτά στους δέκα (74%) δήλωσαν ότι τις τελευταίες επτά ημέρες ήρθαν αντιμέτωποι με ψευδείς ή παραπλανητικές ειδήσεις, έστω και περιστασιακά.

Το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 66%. Μάλιστα, 16% των Ελλήνων πιστεύει ότι εκτίθενται «πολύ συχνά» σε fake news (έναντι 12% στην ΕΕ), ενώ μόνο 5% δηλώνουν ότι δεν έχουν εκτεθεί ποτέ (σε σύγκριση με 10% στην ΕΕ).

Η εικόνα αυτή ενισχύει την ανάγκη ενίσχυσης της παιδείας στα μέσα (media literacy) και της καλλιέργειας κριτικής σκέψης, καθώς η πηγή ενημέρωσης μετακινείται από τους δημοσιογραφικούς οργανισμούς προς το άναρχο περιβάλλον των κοινωνικών δικτύων.

Οι influencers ως «νέοι δημοσιογράφοι»;

Το Ευρωβαρόμετρο εξετάζει και τον ρόλο των influencers και δημιουργών περιεχομένου. Στην Ελλάδα, 37% των πολιτών δηλώνουν ότι ακολουθούν influencers στα social media — ίδιο ποσοστό με τον μέσο όρο της ΕΕ.

Ωστόσο, οι Έλληνες ξεχωρίζουν για έναν ενδιαφέροντα λόγο: σχεδόν ένας στους δύο (51%) δηλώνει ότι, παρότι χρησιμοποιεί μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν ακολουθεί κανέναν influencer. Στην υπόλοιπη Ευρώπη το ποσοστό αυτό είναι αισθητά χαμηλότερο (37%).

Η διαφορά αυτή δείχνει πως οι Έλληνες χρήστες παραμένουν πιο «παθητικοί» καταναλωτές περιεχομένου, προτιμώντας να ενημερώνονται μέσω αναρτήσεων και ειδησεογραφικών βίντεο, παρά μέσω προσωποποιημένων πηγών επιρροής.

Νέες προτιμήσεις: μικρά βίντεο, σύντομα κείμενα

Η μορφή της ενημέρωσης αλλάζει ριζικά. Τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ, οι περισσότεροι χρήστες που ενημερώνονται μέσω social media προτιμούν σύντομες αναρτήσεις ή μικρά βίντεο.

Συγκεκριμένα, 48% των Ελλήνων δηλώνουν ότι προτιμούν σύντομα κείμενα (έναντι 46% στην ΕΕ) και 40% επιλέγουν βίντεο διάρκειας κάτω του ενός λεπτού. Μόνο 39% δείχνουν προτίμηση σε βίντεο μεγαλύτερης διάρκειας.

Η τάση αυτή αποτυπώνει την επίδραση πλατφορμών όπως το TikTok και το Instagram Reels, όπου η ενημέρωση συμπυκνώνεται σε λίγα δευτερόλεπτα και η ταχύτητα υπερισχύει της ανάλυσης.