Η Στέλλα Τσιτσούλα, Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας, μοιράζεται εμπειρίες, σκέψεις και απόψεις για τον κλάδο ψηφιακής τεχνολογίας και το ρόλο των γυναικών σε αυτόν

Πως πιστεύετε ότι μπορούμε να προσελκύσουμε περισσότερες γυναίκες στον κλάδο Ψηφιακής Τεχνολογίας, δεδομένης και της μεγάλης έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, και ποια είναι η συμβουλή σας στους νέους που επιλέγουν να ασχοληθούν με τον κλάδο;

Το να προσελκύσουμε περισσότερες γυναίκες στον χώρο της Ψηφιακής Τεχνολογίας δεν είναι απλώς ζήτημα ισότητας — είναι επείγουσα ανάγκη, σε μια αγορά που διψά για ταλέντο και ποικιλία σκέψης. Πρέπει να κάνουμε το περιβάλλον πιο φιλόξενο, όχι απλώς να ζητάμε από τις γυναίκες να «ταιριάξουν» σε αυτό. Αυτό σημαίνει εκπαίδευση χωρίς στερεότυπα, περισσότερα ορατά πρότυπα γυναικών που διαπρέπουν στον χώρο, κουλτούρα που επιβραβεύει τη διαφορετικότητα και οργανωμένες δράσεις mentoring και υποστήριξης.

Τα κορίτσια δεν χρειάζονται "άδεια" για να μπουν στην τεχνολογία. Χρειάζονται εικόνες του εαυτού τους μέσα σε αυτήν. Και αυτό είναι ευθύνη όλων μας – των εκπαιδευτικών, των εταιρειών, των φορέων, των ίδιων των γυναικών που ήδη βρίσκονται μέσα στο οικοσύστημα.

Η δική μου συμβουλή προς τους νέους και τις νέες που επιλέγουν τον κλάδο είναι: επενδύστε στο να γίνεστε καλύτεροι άνθρωποι όσο γίνεστε καλύτεροι επαγγελματίες. Ο χώρος της τεχνολογίας δεν χρειάζεται μόνο εξειδίκευση. Χρειάζεται κριτική σκέψη, συνεργασία, ενσυναίσθηση, και διάθεση για συνεχή εξέλιξη και γνώση. Δεν χρειάζεται να τα ξέρετε όλα από την αρχή – αρκεί να μην σταματάτε να ρωτάτε και να μαθαίνετε.

Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που πιστεύετε ότι διαθέτετε, τα οποία στην πορεία σας βοήθησαν να εξελιχθείτε στον κλάδο Πληροφορικής και Επικοινωνιών;

Αυτό που με βοήθησε να εξελιχθώ στον κλάδο της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών είναι, πρώτα απ’ όλα, η περιέργεια να κατανοώ πώς λειτουργούν τα πράγματα και η ανάγκη μου να συμμετέχω ενεργά στη διαμόρφωσή τους. Από νωρίς, συνειδητοποίησα ότι η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο με τεράστια δυναμική.

Δεν μπήκα στον χώρο της πληροφορικής επειδή «ήταν της μόδας» – μπήκα γιατί με γοήτευσε η δύναμη της τεχνολογίας να λύνει προβλήματα και να δημιουργεί δυνατότητες. Οι σπουδές μου στην πληροφορική μου έδωσαν τη μεθοδολογία, αλλά ήταν η καθημερινή τριβή με τις ομάδες, τα έργα και τις προκλήσεις που με διαμόρφωσαν. Από την πρώτη στιγμή συνειδητοποίησα ότι σε αυτόν τον χώρο, η μάθηση δεν τελειώνει ποτέ.

Η επαγγελματική μου διαδρομή δεν ήταν ποτέ μονότονη. Είχα την τύχη (ή και την επιμονή) να εμπλακώ σε projects που απαιτούσαν και τεχνογνωσία και συντονισμό καμιά φορά και... γερό στομάχι. Από τη συμμετοχή μου σε στρατηγικές επιτροπές ως μέλος του ΔΣ στο ΕΔΥΤΕ, μέχρι την ενεργή υποστήριξη της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας – που κάθε χρόνο με γεμίζει ελπίδα για τη νέα γενιά – και από τις δράσεις του Ελληνικού Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας, το Women4Cyber Greece μέχρι το mentoring σε νέες γυναίκες στον χώρο, προσπαθώ να δίνω χώρο σε όσες/όσους έρχονται με φρέσκια ματιά και πάθος.

Πάντα πίστευα ότι η τεχνολογία δεν είναι μόνο για τους «techies» – είναι για εκείνους που θέλουν να καταλάβουν τον κόσμο και να τον κάνουν λίγο καλύτερο. Δεν χρειάζεται να είσαι expert σε όλα, αλλά χρειάζεται να είσαι παρών: να ακούς, να εξελίσσεσαι και να μη φοβάσαι να διεκδικείς ρόλους που ίσως κάποτε «δεν προορίζονταν για σένα». Όσο για μένα, συνεχίζω να μαθαίνω, να συνεργάζομαι, να στηρίζω και –όποτε μπορώ– να ανοίγω πόρτες για άλλες γυναίκες που θέλουν να μπουν, όχι απλώς στον χώρο, αλλά στο τραπέζι όπου παίρνονται οι αποφάσεις.

Η πορεία ενός ανθρώπου χτίζεται άλλωστε επάνω στη συνέπεια, την προσήλωση στην ποιότητα και την επιμονή να διεκδικεί ρόλους και ευθύνες ακόμα κι όταν δεν υπήρχε έτοιμο πλαίσιο. Και φυσικά, δεν υποτιμώ ποτέ την αξία της συνεργασίας. Στην τεχνολογία –όπως και στη ζωή– τίποτα δεν πετυχαίνεται μόνο του.

Ποια θεωρείτε ότι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση ή ευκαιρία για τον χώρο της τεχνολογίας στην επόμενη δεκαετία;

Η μεγαλύτερη πρόκληση (ή μήπως ευκαιρία;) για τον χώρο της τεχνολογίας στην επόμενη δεκαετία είναι να παραμείνει… ανθρώπινος.

Μπορούμε να μιλάμε για AI, κυβερνοασφάλεια, κβαντικά άλματα και πράσινες υποδομές – όλα αυτά είναι υπέροχα και συναρπαστικά. Αλλά στο τέλος της ημέρας, το ερώτημα θα είναι ένα: ποιος σχεδιάζει την τεχνολογία και για ποιον; Κι εδώ, η απάντηση δεν μπορεί να είναι "οι λίγοι" – ούτε "οι ίδιοι".

Η επόμενη δεκαετία είναι η στιγμή να επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει συμμετοχή: να ανοίξουμε το παιχνίδι, να σπάσουμε τα στερεότυπα και να φέρουμε περισσότερες γυναίκες στο τραπέζι — όχι μόνο ως χρήστριες, αλλά ως δημιουργούς, decision-makers και role models. Όχι για λόγους συμβολισμού, αλλά γιατί η τεχνολογία γίνεται καλύτερη όταν σχεδιάζεται από ποικιλία μυαλών και εμπειριών.

Προσωπικά, πιστεύω πως βρισκόμαστε σε μια καμπή όπου η συμπερίληψη δεν είναι απλώς ηθική υποχρέωση, αλλά μοχλός καινοτομίας. Αν υποστηρίξουμε δίκτυα, οργανώσεις, αν ενδυναμώσουμε την επόμενη γενιά μέσα από mentoring, εκπαίδευση και θετικά πρότυπα – αν αφήσουμε δηλαδή την τεχνολογία να μοιάζει περισσότερο με την κοινωνία που θέλουμε – τότε ναι, η δεκαετία αυτή δεν θα είναι απλώς ψηφιακή. Θα είναι και ουσιαστικά δίκαιη.