Πεδίο δόξης λαμπρό για την αγορά εργασίας στην Ευρώπη προσφέρει ο κλάδος της Πληροφορικής, ο οποίος μαζί με τις Πωλήσεις και τα επαγγέλματα του κλάδου της Υγείας, συγκεντρώνουν τις υψηλότερες προοπτικές απασχόλησης στην ευρωπαϊκή αγορά. Ήδη σε ό,τι αφορά τη ζήτηση εργασίας, διαπιστώνεται αύξηση σε επαγγέλματα που απαιτούν υψηλή ειδίκευση, με το Λογισμικό και την Ανάπτυξη Εφαρμογών να βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας των επαγγελμάτων, που προσφέρουν ένα βιώσιμο επαγγελματικό μέλλον. 

Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κενές θέσεις εργασίας στην Ε.Ε. το 2014, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, την περίοδο 2008 - 2012 διαπιστώνεται μείωση των προσλήψεων σε επαγγέλματα χαμηλής ειδίκευσης, ενώ το ίδιο διάστημα καταγράφεται αύξηση των ευκαιριών εργασίας σε επαγγέλματα υψηλής ειδίκευσης, κυρίως στον τομέα της Πληροφορικής, των Πωλήσεων και της Υγείας.

Αντίθετα, τα επαγγέλματα χαμηλών ή μέτριων δεξιοτήτων (κυρίως χειρονακτικών) κατέγραψαν σημαντική μείωση της απασχόλησης από το 2011 έως το 2012. Ειδικότερα, σημαντική πτώση της απασχόλησης σημειώθηκε στον κατασκευαστικό κλάδο (-17% κατά μέσο όρο στην Ε.Ε.) και στη μεταποιητική βιομηχανία (-10%). Η πτώση της απασχόλησης ήταν ακόμη μεγαλύτερη στην Ελλάδα, την Ιρλανδία τη Λιθουανία και την Ισπανία (-50% στον κατασκευαστικό κλάδο και -20% στη μεταποιητική βιομηχανία).

Παρά τη σαφέστατη τόνωση της ζήτησης για επαγγέλματα, που απαιτούν υψηλή εξειδίκευση, οι νέοι στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, τα τελευταία χρόνια, αναγκάζονται να στραφούν σε θέσεις απασχόλησης κατώτερες των δεξιοτήτων τους και με χαμηλές προοπτικές εξέλιξης. Ειδικά σε ό,τι αφορά τους νέους (15 έως 29 ετών) που ζητούν εργασία, εκείνοι με χαμηλά προσόντα και δεξιότητες ήταν αυτοί που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση. Σε αυτήν την κατηγορία, οι προσλήψεις μειώθηκαν κατά ένα τρίτο (-31%) στην Ε.Ε., από το 2008 έως το 1ο εξάμηνο του 2013. Η μεγαλύτερη μείωση στις προσλήψεις των νέων σημειώθηκε στην Ελλάδα, την Ισπανία και τη Σλοβενία (-45%) και ακολουθούν η Ιρλανδία και η Σλοβακία (-35%).

Συνολικά, η έκθεση διαπιστώνει ότι από το 2008 έως το 2012, ο αριθμός των διαθέσιμων θέσεων εργασίας συρρικνώθηκε κατά μέσο όρο στην Ε.Ε. κατά 19%, ενώ οι προσλήψεις μειώθηκαν κατά 14%. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, την Ισπανία, τη Ρουμανία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία, η πτώση των προσλήψεων ξεπερνά το 25%, σε σχέση με τα προ κρίσης επίπεδα.



Τρεις ταχύτητες
Η σχετική έκθεση κατατάσσει τα κράτη - μέλη σε τρεις κατηγορίες, βάσει των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά εργασίας. Στην πρώτη ανήκουν οι χώρες, που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση και την οικονομική ύφεση, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Στην ομάδα αυτών των χωρών διαπιστώνεται ότι οι νέοι εργαζόμενοι “μετρίων δεξιοτήτων” στρέφονται όλο και πιο συχνά σε θέσεις απασχόλησης “στοιχειωδών δεξιοτήτων” με χαμηλές προοπτικές επαγγελματικής σταδιοδρομίας, “π.χ. σερβιτόροι σε εστιατόρια ή πωλητές σε καταστήματα” αναφέρει η έκθεση.

Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν, κυρίως, οι χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις, κατά τη διάρκεια της κρίσης, όπως η Αυστρία, η Σουηδία και η Γερμανία. Στην εν λόγω κατηγορία των χωρών, ο αριθμός των προσλήψεων μειώθηκε οριακά, αλλά διατηρήθηκε η αντιστοιχία μεταξύ των επαγγελματικών και εκπαιδευτικών δεξιοτήτων.

Η τρίτη ομάδα αποτελείται από χώρες, όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβακία και χαρακτηρίζεται από ελλείψεις στην αγορά εργασίας σε ορισμένα επαγγέλματα υψηλής ειδίκευσης.

Μείωση της απασχόλησης
Η έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της κρίσης, αυξήθηκαν, κατά μέσο όρο στην Ε.Ε., οι θέσεις προσωρινής και μερικής απασχόλησης. Συνολικά, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος απασχόλησης το 2012 ήταν 2,6% χαμηλότερος σε σχέση με το 2008, καθώς μόνο πέντε κράτη - μέλη, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Μάλτα και η Σουηδία, ανέκτησαν τα επίπεδα του ΑΕΠ και της απασχόλησης σε προ κρίσης επίπεδα.

Σε ό,τι αφορά τα είδη των εργασιακών συμβάσεων, από το 2008 έως το 2012, παρατηρείται σημαντική αύξηση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου και μερικής απασχόλησης. Το 2012, το 58% του συνόλου των προσλήψεων αφορούσε συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή μερικής απασχόλησης, γεγονός που, όπως παρατηρεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποδεικνύει ότι τα άτομα, που αναζητούν εργασία, αναγκάζονται να αποδεχθούν θέσεις μερικής απασχόλησης ή ορισμένου χρόνου. Στις θέσεις απασχόλησης, που απαιτούν στοιχειώδεις δεξιότητες και προσόντα, το 71% των προσλήψεων στην Ε.Ε. και το 70% στην Ελλάδα, αφορούσαν συμβάσεις ορισμένου χρόνου. 

Νατάσα Φραγκούλη
fragouli@sepe.gr

© Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας - ΣΕΠΕ, 2008 - 2014