Με φόντο την κλιμάκωση των κυβερνοαπειλών και το ολοένα πιο σύνθετο περιβάλλον ασφάλειας στην Ευρώπη, η ΕΕ πραγματοποίησε την πρώτη μεγάλη δοκιμή συλλογικής αντίδρασης σε κρίση, μετά την υιοθέτηση του νέου EU Cyber Blueprint. Στην άσκηση BlueOLEx 2025, ανώτατοι κυβερνο-αξιωματούχοι των κρατών-μελών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμμετείχαν σε προσομοίωση μεγάλης κλίμακας κυβερνοεπιθέσεων, που στοχοποιούν κρίσιμες υποδομές.

Κράτη-μέλη και Επιτροπή δοκίμασαν στην πράξη τους μηχανισμούς συλλογικής αντίδρασης σε κυβερνοκρίσεις

Η άσκηση φιλοξενήθηκε από τις κυπριακές αρχές με την υποστήριξη του ENISA και στόχο είχε να δοκιμάσει, σε πραγματικές συνθήκες, τον νέο μηχανισμό συντονισμού και λήψης αποφάσεων της Ένωσης.

Καίριας σημασίας στο σενάριο ήταν η ενεργοποίηση του EU-CyCLONe, του δικτύου συνδέσμων κυβερνοασφάλειας των κρατών-μελών, καθώς και ο ρόλος της Επιτροπής σε συντονιστικό επίπεδο.

Η Henna Virkkunen, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για την Τεχνολογική Κυριαρχία, Ασφάλεια και Δημοκρατία, τόνισε ότι «στην κυβερνοασφάλεια πρέπει να περιμένουμε το απροσδόκητο και να είμαστε έτοιμοι να δράσουμε συλλογικά». Το μήνυμα είναι σαφές: η ασφάλεια των δικτύων και των κρίσιμων υποδομών είναι ευρωπαϊκή υπόθεση και όχι υπόθεση ενός μόνο κράτους.

Πολυεπίπεδες απειλές

Η BlueOLEx 2025 αποτελεί κρίσιμο δομικό λίθο της ευρύτερης στρατηγικής Preparedness Union, ενισχύοντας τη δυνατότητα της Ευρώπης να ανταποκρίνεται σε πολυεπίπεδες απειλές. Κατά τη διάρκεια της άσκησης, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν επιθέσεις σε καίριους τομείς - από την ενέργεια και τις μεταφορές έως υπηρεσίες υγείας και δημόσιες υποδομές - αναπτύσσοντας σενάρια συνεργασίας, ανταλλαγής πληροφοριών και αποτελεσματικής διαχείρισης κρίσεων.

Η άσκηση εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της ΕΕ για ένα ασφαλές ψηφιακό οικοσύστημα. Η νέα στρατηγική κυβερνοασφάλειας της Ένωσης στοχεύει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι σε εξελιγμένες επιθέσεις, μέσα από τρεις πυλώνες: ρυθμιστικές παρεμβάσεις, επενδύσεις μεγάλης κλίμακας και επιχειρησιακή ετοιμότητα. Κεντρικό στοιχείο αποτελεί η τεχνολογική κυριαρχία, με τη στρατηγική να δίνει έμφαση στην ανάπτυξη ευρωπαϊκών λύσεων, στη θωράκιση κρίσιμων υποδομών, όπως νοσοκομεία, ενεργειακά δίκτυα, σιδηρόδρομοι και συνδεδεμένες συσκευές και στη στενή συνεργασία μεταξύ εμπορικών, αμυντικών, διπλωματικών και αστυνομικών φορέων.

Στον πυρήνα της στρατηγικής βρίσκεται η αρχή ότι η κυβερνοασφάλεια είναι συλλογική ευθύνη. Κράτη, επιχειρήσεις και πολίτες καλούνται να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο, με εργαλεία, όπως η Joint Cyber Unit να διασφαλίζουν ότι η ΕΕ μπορεί να κινηθεί συντεταγμένα, όταν προκύπτει απειλή. Παράλληλα, η στρατηγική προωθεί διεθνείς συνεργασίες με χώρες, που μοιράζονται τις ίδιες δημοκρατικές αξίες, ενισχύοντας τη σταθερότητα στον κυβερνοχώρο.

Η Ευρώπη σχεδιάζει να στηρίξει τη νέα στρατηγική με επίπεδα επενδύσεων, που υπερβαίνουν κατά τέσσερις φορές προηγούμενες περιόδους, ενισχύοντας το τεχνολογικό της οικοσύστημα και διασφαλίζοντας ότι η ψηφιακή μετάβαση θα παραμείνει ασφαλής, ανοιχτή και προς όφελος των πολιτών.