Σημαντική υστέρηση έναντι των στόχων, που η ίδια είχε θέσει στο πλαίσιο της “Ψηφιακής Δεκαετίας 2030”, συνεχίζει να εμφανίζει η Ευρώπη, όπως αποκαλύπτει το “State of the Digital Decade 2025”, που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η έκθεση αποτελεί μια συνολική αποτύπωση της προόδου, αλλά και των κενών στην πορεία της ΕΕ προς τους ψηφιακούς της στόχους για το 2030.

Η έκθεση αξιολογεί την πρόοδο σε βασικά πεδία, εξετάζει τις στρατηγικές των κρατών-μελών και προτείνει στοχευμένες παρεμβάσεις. Παρά τα θετικά βήματα, τα ευρήματα δείχνουν καθαρά: η Ευρώπη βρίσκεται πίσω σε κρίσιμους τομείς, θέτοντας σε κίνδυνο την τεχνολογική της κυριαρχία.

Η Έκθεση “State of the Digital Decade 2025” αναδεικνύει ανησυχητικές καθυστερήσεις σε υποδομές, δεξιότητες και τεχνολογική κυριαρχία

Μάλιστα, οι συντάκτες της αξιολόγησης χαρακτηρίζουν το 2025 έτος-σταθμό για τους ψηφιακούς στόχους της ΕΕ: πιθανή επίτευξή τους μπορεί να αποφέρει προστιθέμενη αξία έως και 1,8% του ΑΕΠ της ΕΕ και να θωρακίσει την ανεξαρτησία της ψηφιακής της πορείας, ενώ η μη εκπλήρωσή τους μπορεί να φέρει ένα μεγάλο κενό ανταγωνιστικότητας στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με την αξιολόγηση, το 2023, τα κράτη-μέλη υπέβαλαν επικαιροποιημένους εθνικούς οδικούς χάρτες, καταγράφοντας 1.910 μέτρα συνολικού προϋπολογισμού €288,6 δισ., δηλαδή το 1,14% του ΑΕΠ της ΕΕ. Ωστόσο, η πρόοδος δεν είναι ομοιογενής. Μόλις το 55,6% των Ευρωπαίων διαθέτει βασικές ψηφιακές δεξιότητες, ποσοστό που απέχει από τον στόχο του 80% ως το 2030.

Ακόμα πιο έντονη είναι η έλλειψη εξειδικευμένων στελεχών στον κλάδο ΤΠΕ: οι ειδικοί στις ΤΠΕ αντιστοιχούν μόλις στο 4,6% του εργατικού δυναμικού, ενώ το χάσμα μεταξύ φύλων παραμένει σταθερό - λιγότερο από το 20% είναι γυναίκες.

Υστέρηση σε υποδομές συνδεσιμότητας

Στην πλευρά των υποδομών, μόλις το 66% των νοικοκυριών στην ΕΕ διαθέτει σύνδεση με οπτική ίνα, ενώ η κάλυψη με standalone 5G παραμένει περιορισμένη. Στο μεταξύ, παρά την αύξηση των κόμβων επεξεργασίας δεδομένων (edge nodes), το 80% των επενδύσεων σε cloud και AI προέρχεται από μη ευρωπαϊκούς παρόχους. Ακόμη χειρότερα, η εξάρτηση αυτή εκτείνεται και στους ημιαγωγούς και την κβαντική τεχνολογία.

Η ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης, του cloud και των big data στις επιχειρήσεις παρουσιάζει πρόοδο, αλλά ο ρυθμός παραμένει ανεπαρκής. Μόνο το 34% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων αξιοποιεί cloud τεχνολογίες, ενώ κάτω από το 11% αξιοποιεί AI σε παραγωγικό επίπεδο.

e-government

Στους τομείς των δημόσιων υπηρεσιών, η ψηφιοποίηση έχει επιταχυνθεί, με το 90% των βασικών διοικητικών λειτουργιών να προσφέρεται πλέον και ψηφιακά. Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό της υποδομής βασίζεται ακόμη σε εξωτερικούς παρόχους.

Την ίδια στιγμή, η ενεργειακή διάσταση αναδεικνύεται ως νέο κρίσιμο ζήτημα. Η αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας λόγω ΑΙ και cloud αυξάνεται με ρυθμούς άνω του 20% ετησίως, ενώ το δίκτυο δεν μπορεί να ανταποκριθεί με την ίδια ταχύτητα. Αυτή η απόκλιση συνιστά σοβαρό εμπόδιο στην κλιμάκωση της ψηφιακής οικονομίας.

Στο κοινωνικό επίπεδο, το 88% των Ευρωπαίων δηλώνει ανησυχία για την παραπληροφόρηση, ενώ το 90% θεωρεί την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας. Η Ευρωπαϊκή Διακήρυξη για τα Ψηφιακά Δικαιώματα και τις Αρχές παραμένει οδηγός, όμως η εφαρμογή της σε επίπεδο πολιτικών είναι ακόμη αποσπασματική.

Συστάσεις

Η έκθεση ομαδοποιεί τις συστάσεις της σε τέσσερις στρατηγικούς άξονες: διασφάλιση ψηφιακής κυριαρχίας και ανθεκτικότητας, προστασία και ενδυνάμωση των πολιτών, αξιοποίηση της ψηφιακής μετάβασης για την πράσινη ανάπτυξη, εναρμόνιση πολιτικών και επενδύσεων.

Μεταξύ των βασικών προτάσεων περιλαμβάνονται:

• Στοχευμένες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε προηγμένες τεχνολογίες, όπως cloud, AI, semiconductors και κβαντική τεχνολογία.
• Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, μέσω εργαλείων όπως το Digital Networks Act, η Quantum Strategy και ο Cloud & AI Development Act.
• Απλοποίηση διαδικασιών για τις επιχειρήσεις, αξιοποιώντας τα EU Business Wallets και τα Omnibus πακέτα για μείωση γραφειοκρατίας.