Επιδόσεις πολύ κάτω του μέσου ευρωπαϊκού όρου και από τις χειρότερες στην ΕΕ-28 εξακολουθεί να εμφανίζει η Ελλάδα στις δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη. Η χώρα μας καταλαμβάνει, μόλις, την 23η θέση μεταξύ 28 κρατών στο δείκτη "Ένταση δαπανών Ε&Α" (R&D intensity), ο οποίος αποτυπώνει το ποσοστό (%) των δαπανών για Ε&Α επί του ΑΕΠ.

Την πρωτιά στο δείκτη R&D intensity κατέχει η Φινλανδία, με τη Σουηδία να ακολουθεί και τη Δανία να έπεταιΣύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat και κοινοποίησε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, στην Ελλάδα ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται στο 0,83%, όταν ο μέσος Κοινοτικός όρος είναι στο 2,03%, και μάλιστα για το 2014, δεν μεταβάλλεται σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Συνολικά, βέβαια, στην ΕΕ-28, ο δείκτης αυτός μένει σταθερός σε σχέση με το 2013 (το συνολικό ποσό δαπανών για Ε&Α στην Ε.Ε. ανέρχεται σε €283 δις).

Σε αντίθετη τροχιά με την Ελλάδα κινούνται χώρες, που έχουν πρωτοκαθεδρία στις επενδύσεις για Έρευνα και Ανάπτυξη, με πιο πρωτοπόρο όλων τη Φινλανδία, όπου ο δείκτης R&D intensity διαμορφώνεται στο 3,17%, η Σουηδία με 3,16% και η Δανία με 3,08%. Οι τρεις χώρες υπερβαίνουν το στόχο του 3%, ενώ ακολουθούν η Αυστρία με 2,99% και η Γερμανία με 2,84%.

Σε ό,τι αφορά στη χώρα μας, οι συνολικές δαπάνες για Ε&Α το 2014 είναι €1,482 δις, αυξημένες κατά €16,1 εκατ. σε σχέση με το 2013. Η αύξηση αυτή, κατά κύριο λόγο, οφείλεται στην άνοδο, τα τελευταία χρόνια, της κρατικής χρηματοδότησης δαπανών Ε&Α λόγω ΕΣΠΑ (και σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη μείωση του ΑΕΠ είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του δείκτη σε 0,83% το 2014, από 0,81% το 2013 και 0,70% το 2012).

Η συνεισφορά των επιχειρήσεων αντιστοιχεί στο 0,28% ΑΕΠ, του κρατικού τομέα στο 0,22%, του τομέα τριτοβάθμιας και μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο 0,32% και του τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων 0,01%.

Eξέλιξη απασχόλησης
Όσον αφορά το προσωπικό, που απασχολείται σε δραστηριότητες Ε&Α, το 2014 καταγράφηκε στην Ελλάδα μικρή αύξηση των ισοδυνάμων πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) του συνολικού προσωπικού Ε&Α. Το συνολικό προσωπικό το 2014 ανήλθε σε 43.059 ΙΠΑ παρουσιάζοντας μικρή αύξηση κατά 2,1% σε σχέση με το 2013.

Μικρή ήταν, επίσης, η αύξηση στην κατηγορία των ερευνητών, οι οποίοι το 2014 ανέρχονται σε 29.694 ΙΠΑ, αυξημένοι κατά 1,6% σε σχέση με το 2013. Στον τομέα των επιχειρήσεων το 2014 το συνολικό προσωπικό Ε&Α ήταν 7.749 ΙΠΑ, στον κρατικό τομέα 10.818 ΙΠΑ, στον τομέα της τριτοβάθμιας και μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 23.973 ΙΠΑ και στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων 518 ΙΠΑ.

Ποιοι επενδύουν
Με βάση τα προκαταρκτικά στοιχεία του ΕΚΤ (τα οριστικά θα εκδοθούν τον Ιούνιο του 2016), το 2014 καταγράφηκε αύξηση των δαπανών Ε&Α σε όλους τους τομείς, με τις συνολικές δαπάνες των επιχειρήσεων ανέρχονται σε €504,4 εκατ., αυξημένες κατά 3,2% και τον κρατικό τομέα να επενδύει το 2014 €397,9 εκατ., ποσό μειωμένο κατά 3%.

Στον τομέα της τριτοβάθμιας και μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το 2014, οι συνολικές δαπάνες Ε&Α ανήλθαν σε €561,1 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,3%, ενώ οι δαπάνες εκ μέρους ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων, το 2014, αυξήθηκαν οριακά κατά 1% στα €18,5 εκατ.

Σε σχέση με τις κυριότερες επιμέρους πηγές, που συγκροτούν την κρατική χρηματοδότηση, ο τακτικός προϋπολογισμός συνεχίζει την πτωτική του τάση και το 2014 χρηματοδότησε δαπάνες Ε&Α ύψους €400,9 εκατ., παρουσιάζοντας μείωση κατά 2,5%, ενώ σημειώνεται ότι η συνολική μείωση σε σχέση με το 2011 είναι 20,5%. Το ΕΣΠΑ χρηματοδότησε, το 2014, δαπάνες Ε&Α ύψους €308,1 εκατ., παρουσιάζοντας αύξηση κατά 3,9% σε σχέση με το 2013, ενώ η συνολική αύξηση από το 2011 ανέρχεται σε 147,1%.

Όσον αφορά τη χρηματοδότηση που προέρχεται από το εξωτερικό, η κύρια πηγή είναι τα προγράμματα Ε&Α της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι δαπάνες Ε&Α, που χρηματοδοτήθηκαν το 2014 από την Ε.Ε., είναι €155,7 εκατ., παρουσιάζοντας μικρή μείωση κατά 7,0% σε σχέση με το 2013.

Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι το 2014 οι δαπάνες Ε&Α του τομέα των επιχειρήσεων χρηματοδοτούνται κατά 78,9% (€397,9 εκατ.) από ίδια κεφάλαια, του κρατικού τομέα κατά 81,4% (€324,1 εκατ.) από το κράτος (τακτικός προϋπολογισμός, ΕΣΠΑ).