Την ψηφιακή τεχνολογία στην υπηρεσία της διαλεύκανσης του εγκλήματος θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Για να γίνουν οι διασυνοριακές έρευνες για εγκληματικές δραστηριότητες πιο αποτελεσματικές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε νέους κανόνες για την μεταβίβαση ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων.

Νέοι κανόνες για τη διασυνοριακή μεταβίβαση ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείωνΗ Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι τα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία αφορούν το 85% των ποινικών ερευνών και ότι, στο 65% αυτών των υποθέσεων, τα αποδεικτικά στοιχεία πρέπει να ληφθούν από άλλο κράτος μέλος.

Τα αποδεικτικά στοιχεία μπορεί να αποτελούνται από δεδομένα περιεχομένου (όπως κείμενο, φωνή, εικόνες, βίντεο ή ήχο), δεδομένα κίνησης (π.χ. χρονοσφραγίδες, λεπτομέρειες πρωτοκόλλου και συμπίεσης και πληροφορίες σχετικά με τους παραλήπτες) ή δεδομένα συνδρομητή (ταυτοποίηση πληροφοριών συνδρομητή ή πελάτη).

Επί του παρόντος, η ανταλλαγή αυτού του είδους αποδεικτικών στοιχείων εξαρτάται από διάφορες διμερείς και διεθνείς συμφωνίες αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, με αποτέλεσμα ένα κατακερματισμένο τοπίο και, συχνά, χρονοβόρες διαδικασίες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ταχθεί υπέρ της εναρμόνισης των διαδικασιών για τις διασυνοριακές αιτήσεις ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων από το 2017.

Υποχρεώσεις των παρόχων

Με τη νέα νομοθεσία, οι Αρχές θα μπορούν να ζητούν αποδεικτικά στοιχεία απευθείας από παρόχους υπηρεσιών, όπως εταιρείες τηλεπικοινωνιών.

Για την ακρίβεια, οι νέοι κανόνες θα επιτρέπουν στις εθνικές Αρχές να ζητούν αποδεικτικά στοιχεία απευθείας από παρόχους υπηρεσιών σε άλλα κράτη-μέλη (οι λεγόμενες “εντολές υποβολής”) ή να ζητούν τη διατήρηση των δεδομένων για διάστημα έως 60 ημερών, ώστε τα σχετικά δεδομένα να μην καταστρέφονται ή να μην χαθούν (“εντολές διατήρησης”).

Η νομοθεσία θεσπίζει, επίσης, υποχρεωτική προθεσμία 10 ημερών για την απάντηση σε εντολή υποβολής , η οποία θα μειώνεται σε οκτώ ώρες για περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

Στο πλαίσιο της ίδιας δέσμης, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν οδηγία που αναθέτει στους παρόχους υπηρεσιών, που προσφέρουν υπηρεσίες στην Ε.Ε., να αναφέρουν καθορισμένα ιδρύματα ή τους νόμιμους εκπροσώπους, στους οποίους οι αρχές των κρατών-μελών μπορούν να απευθύνουν ηλεκτρονικά αιτήματα για αποδεικτικά στοιχεία.

Κανόνες προστασίας

Οι ευρωβουλευτές πέτυχαν, επίσης, να προστεθούν στη νομοθεσία διατάξεις, που διασφαλίζουν πως οι Αρχές θα έχουν την δυνατότητα απόρριψης αιτημάτων παροχής αποδεικτικών στοιχείων, όταν έχουν ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης ή τις παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων στο αιτούν κράτος μέλος. Αλλά και ότι οι πάροχοι υπηρεσιών θα μπορούν να επισημαίνουν ανησυχίες σχετικά με την ελευθερία των ΜΜΕ.

Διασφάλισαν, επίσης, ότι οι αρχές που ζητούν ευαίσθητα δεδομένα (όπως δεδομένα κίνησης, εκτός εάν αυτά χρησιμοποιούνται μόνο για ταυτοποίηση και δεδομένα περιεχομένου) θα πρέπει, στις περισσότερες περιπτώσεις, να ενημερώνουν τις αρχές της αρμόδιας χώρας για τη διασφάλιση της διαφάνειας.

“Η δέσμη μέτρων θεσπίζει ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τη διαχείριση online αποδεικτικών στοιχείων, την επιτάχυνση της διαδικασίας συλλογής τους και τη διατήρηση των δικλείδων ασφαλείας για τα θεμελιώδη δικαιώματα”, αναφέρει σχετικά το Κοινοβούλιο.