Ενόψει μιας συμφωνίας-ορόσημο για την απασχόληση στον χώρο του λεγόμενου “gig economy” βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θεσμοθετεί αυστηρότερους κανόνες με στόχο τη βελτίωση της απασχόλησης στις ψηφιακές πλατφόρμες.

Οι Υπουργοί Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων της Ε.Ε. συμφώνησαν επί της γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στις πλατφόρμεςΗ Ευρώπη έρχεται ένα βήμα εγγύτερα σε αυτόν τον στόχο μετά τη συμφωνία των κρατών-μελών επί της γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στις πλατφόρμες, η οποία επήλθε σε επίπεδο Υπουργών Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων της Ε.Ε.

Πρόκειται για ένα ακανθώδες θέμα, καθώς σήμερα η πλειονότητα των 28 εκατ. εργαζομένων σε πλατφόρμες της Ε.Ε., είναι τυπικά αυτοαπασχολούμενοι, αν και πολλοί εξ αυτών πληρούν τα κριτήρια του μισθωτού. Στόχος του Συμβουλίου είναι να αντιμετωπίσει αυτές τις περιπτώσεις εσφαλμένης ταξινόμησης και να διευκολύνει την επανα-ταξινόμηση αυτών των εργαζομένων ως μισθωτών.

Σύμφωνα με τη γενική προσέγγιση του Συμβουλίου, οι εργαζόμενοι τεκμαίρεται νομικά ότι είναι μισθωτοί εργαζόμενοι ψηφιακής πλατφόρμας (και όχι αυτοαπασχολούμενοι), εάν η σχέση τους με την πλατφόρμα πληροί τουλάχιστον τρία από τα επτά κριτήρια που ορίζονται στην οδηγία.

Στα κριτήρια αυτά περιλαμβάνονται: ανώτατα όρια στην αμοιβή που μπορούν να λαμβάνουν οι εργαζόμενοι, περιορισμοί της δυνατότητάς τους να απορρίπτουν την εκτέλεση μιας εργασίας, κανόνες που διέπουν την εμφάνιση ή τη συμπεριφορά τους.

Στις περιπτώσεις, όπου ισχύει το νομικό τεκμήριο, εναπόκειται στην ψηφιακή πλατφόρμα να αποδείξει ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και πρακτική.

Πιο διαφανής χρήση αλγορίθμων

Οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας χρησιμοποιούν τακτικά αλγόριθμους για τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων. Ως εκ τούτου, οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν συχνά έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά τον τρόπο λήψης των αποφάσεων και τον τρόπο χρήσης των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Η Ε.Ε. επιθυμεί να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι ενημερώνονται σχετικά με τη χρήση αυτοματοποιημένων συστημάτων παρακολούθησης και λήψης αποφάσεων. Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα συστήματα αυτά θα παρακολουθούνται από ειδικευμένο προσωπικό, το οποίο θα απολαμβάνει ειδικής προστασίας έναντι δυσμενούς μεταχείρισης.

Η ανθρώπινη εποπτεία είναι επίσης εγγυημένη για ορισμένες σημαντικές αποφάσεις, όπως η αναστολή λογαριασμών.

43 εκατ. εργαζόμενοι έως το 2025

Η οικονομία των πλατφορμών έχει αναπτυχθεί εκθετικά τα τελευταία χρόνια, με τα έσοδα να αυξάνονται από περίπου €3 δισ. σε περίπου €14 δισ. μεταξύ 2016 και 2020, ενώ ο αριθμός των εργαζομένων σε πλατφόρμες να αναμένεται να ανέλθει σε 43 εκατ. έως το 2025.

Ενώ η ανάπτυξη των ψηφιακών πλατφορμών έχει ωφελήσει τόσο τις επιχειρήσεις, όσο και τους καταναλωτές, έχει οδηγήσει στη διαμόρφωση μιας γκρίζας ζώνης για πολλούς εργαζομένους σε πλατφόρμες, όσον αφορά το καθεστώς απασχόλησης τους.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, περίπου 5,5 εκατ. Εργαζόμενοι, που επί του παρόντος χαρακτηρίζονται ως αυτοαπασχολούμενοι, βρίσκονται σε de facto εργασιακή σχέση με ψηφιακές πλατφόρμες και ως εκ τούτου, θα πρέπει να δικαιούνται τα ίδια εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα, που παρέχονται στους μισθωτούς εργαζομένους βάσει του δικαίου της Ε.Ε.

Πλέον, το Συμβούλιο είναι έτοιμο να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη θέσπιση νέας νομοθετικής πράξης που θα βοηθήσει εκατομμύρια περιστασιακά απασχολούμενους εργαζόμενους να αποκτήσουν πρόσβαση σε εργασιακά δικαιώματα.