Στην ψηφιακή εποχή προσαρμόζεται σταδιακά η εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, με την Ευρώπη να εισάγει ένα δίχτυ προστασίας των καταναλωτών κατά τις online αγορές σχετικών υπηρεσιών. Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται η νέα Οδηγία για την εξ αποστάσεως σύναψη συμβάσεων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών επί της οποίας επήλθε πολιτική συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Κανόνες προστασίας των καταναλωτών όταν συνάπτουν συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών διαδικτυακάΣύμφωνα με την πρόταση που κατέθεσε η Επιτροπή τον Μάιο του 2022, η Οδηγία αποσκοπεί στην τροποποίηση των κανόνων που είχαν θεσπιστεί το 2002, ενισχύουν τα δικαιώματα των καταναλωτών και προάγουν τη διασυνοριακή παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών εντός της ενιαίας αγοράς. 

«Την τελευταία 20ετία, η εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές αλλάζει με ταχείς ρυθμούς. Οι πάροχοι χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και οι καταναλωτές δεν χρησιμοποιούν πλέον φαξ και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες πωλούνται διαδικτυακά. Εξάλλου, η πανδημία του κορονοϊού και οι επακόλουθοι εγκλεισμοί επιτάχυναν τη γενικότερη διάδοση των ηλεκτρονικών αγορών» αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Οι κανόνες που εισάγονται με την Οδηγία θα λειτουργήσουν ως δίχτυ προστασίας για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τις οποίες δεν καλύπτει η ειδική ανά τομέα νομοθεσία. Η Οδηγία προβλέπει μέτρα που διασφαλίζουν, για παράδειγμα, πως η αποδέσμευση από τις συμβάσεις είναι εξίσου εύκολη με την υπογραφή τους. 

Επίσης, ότι ο καταναλωτής έχει δικαίωμα να μιλήσει με ένα πραγματικό πρόσωπο αντί με μηχανή όταν δεν είναι επαρκώς σαφείς οι εξηγήσεις που παρέχονται από τα ηλεκτρονικά εργαλεία όπως οι αυτοματοποιημένες απαντήσεις. 

Δικαίωμα υπαναχώρησης
Η νέα Οδηγία καθιερώνει, μεταξύ άλλων, την ευκολότερη πρόσβαση στο δικαίωμα υπαναχώρησης 14 ημερών για τις εξ αποστάσεως συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Προκειμένου να διευκολυνθεί η άσκηση αυτού του δικαιώματος, οι έμποροι θα πρέπει να παρέχουν κουμπί υπαναχώρησης κατά την πώληση με ηλεκτρονικά μέσα. 

Επιπλέον, ο έμπορος υποχρεούται να αποστείλει κοινοποίηση του δικαιώματος υπαναχώρησης εάν η προσυμβατική ενημέρωση ληφθεί εντός χρονικού διαστήματος συντομότερου της μίας ημέρα πριν από τη σύναψη της σύμβασης. Οι νέοι κανόνες θα διασφαλίζουν επίσης ότι παρέχεται επαρκής χρόνος στον καταναλωτή για να κατανοεί τις πληροφορίες που λαμβάνει, τουλάχιστον μία ημέρα πριν από την υπογραφή. 

Αυστηρά πρόστιμα
Η νέα Οδηγία εισάγει επίσης ειδικούς κανόνες για την προστασία των καταναλωτών κατά τη σύναψη συμβάσεων χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μέσω διαδικτύου. Οι συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών μπορεί να είναι περίπλοκες και ως εκ τούτου μη εύκολα κατανοητές, ιδίως εάν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης εξ αποστάσεως. 

Η Οδηγία υποχρεώνει τους εμπόρους να δημιουργούν διαδικτυακά συστήματα που είναι δίκαια και διαφανή, και να παρέχουν επαρκείς εξηγήσεις κατά τη χρήση διαδικτυακών εργαλείων (π.χ. αυτοματοποιημένες συμβουλές ή παράθυρα συνομιλίας). 

Επίσης, η νέα Οδηγία προβλέπει αυστηρότερες κυρώσεις σε συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που συνάπτονται εξ αποστάσεως σε περίπτωση εκτεταμένων παραβάσεων σε διασυνοριακό επίπεδο, με μέγιστη ποινή τουλάχιστον 4 % του ετήσιου κύκλου εργασιών.