Με ποιον τρόπο ο συνδυασμός των προγραμμάτων της δημοσιονομικής εξυγίανσης και του ΕΣΠΑ μπορούν να αλλάξουν το οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη;
Με βάση το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και την εκτέλεση βασικών μεταρρυθμίσεων για τις συντάξεις και την αγορά εργασίας.

Με ποιον τρόπο ο συνδυασμός των προγραμμάτων της δημοσιονομικής εξυγίανσης και του ΕΣΠΑ μπορούν να αλλάξουν το οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη;
Με βάση το πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής, η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και την εκτέλεση βασικών μεταρρυθμίσεων για τις συντάξεις και την αγορά εργασίας.

Ωστόσο, πολλά κρίσιμα μέτρα πρέπει ακόμη να ληφθούν, προκειμένου να εξυγιανθούν τα δημόσια οικονομικά και να προχωρήσει η υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Χαιρετίζω, από την άποψη αυτή, τις δέκα προτεραιότητες που έχει εξαγγείλει ο υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Κωστής Χατζηδάκης, στις αρχές του Αυγούστου.

Πιστεύω, ότι αυτό είναι ένα σαφές σημάδι της δέσμευσης της ελληνικής κυβέρνησης για την εφαρμογή και την πρόοδο της ατζέντας των μεταρρυθμίσεων, που είναι απαραίτητες για να μπει η ελληνική οικονομία ξανά σε τροχιά ανάπτυξης. Η επιδίωξη των προτεραιοτήτων αυτών θα συμβάλει σημαντικά στις ευρύτερες μεταρρυθμίσεις, στις οποίες η Ελλάδα δεσμεύτηκε στο πλαίσιο του μνημονίου.

Η πρόκληση είναι να δημιουργηθεί το κατάλληλο μακροοικονομικό περιβάλλον που θα προσελκύσει τους ξένους επενδυτές και τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα

Τα διαρθρωτικά ταμεία είναι το πιο σημαντικό εργαλείο για την τόνωση της ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Για την Ελλάδα έχουν κατανεμηθεί συνολικά περίπου €15,8 δις από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) για την περίοδο 2007 - 2013. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διευκολύνει την απορρόφηση μέσω της αύξησης της συγχρηματοδότησης της Ε.Ε., καθώς και με την εισαγωγή καινοτόμων μέτρων, όπως τον κατάλογο των έργων προτεραιότητας ή τη διευκόλυνση καταμερισμού του κινδύνου και τους μηχανισμούς υποστήριξης για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ).

Ειδικά το τελευταίο είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση του σοβαρού προβλήματος της ανεργίας. Όπως σε όλη την Ευρώπη έτσι και στην Ελλάδα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας και αντιπροσωπεύουν το 85,6% του συνόλου των θέσεων εργασίας. Από το 2010 περίπου €1,9 δις των επιχορηγήσεων, που συγχρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία, έχουν εγκριθεί για την υποστήριξη των επενδυτικών σχεδίων περισσότερων από 26.000 επιχειρήσεων. Επιπλέον, έχουν συσταθεί χρηματοοικονομικά εργαλεία ύψους περίπου €700 εκατ. από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους εθνικούς δημόσιους πόρους για τη βελτίωση της πρόσβασης των ΜμΕ σε χρηματοδότηση μέσω των τραπεζών.

Με δική μου πρωτοβουλία έχουμε εντείνει, επίσης, τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Η πιο σημαντική πρόκληση για το μέλλον είναι να δημιουργηθεί το κατάλληλο μακροοικονομικό περιβάλλον, που θα προσελκύσει τους ξένους επενδυτές για να φέρουν τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα.

Πού εστιάζετε τις δυσκολίες υλοποίησης του ΕΣΠΑ στην Ελλάδα και ποιες είναι οι προτάσεις σας προς την κυβέρνηση, ώστε να ξεπεραστούν οι δυσκολίες;
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου στην Ελλάδα, στα μέσα Ιουλίου του τρέχοντος έτους, συζήτησα ακριβώς αυτό το θέμα με τον πρωθυπουργό Σαμαρά, τους Υπουργούς Στουρνάρα, Χατζηδάκη και Λιβιεράτο και το Δήμαρχο Αθηναίων, Γιώργο Καμίνη, δηλαδή το πώς θα αυξηθεί ο δείκτης απορρόφησης του προγράμματος από την Ελλάδα και ο ρυθμός των επενδύσεων. Περιέγραψα τις υποχρεώσεις που είναι μπροστά, πάνω απ’ όλα, για να διευκολυνθεί η χρήση του νέου δανείου για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και να επιταχυνθεί η υλοποίηση των επιλεγμένων έργων προτεραιότητας.

Η ελαχιστοποίηση των υπερβολικών γραφειοκρατικών διαδικασιών και παράλληλα, η βελτίωση της διοικητικής ικανότητας και του συντονισμού όλων των εμπλεκόμενων φορέων αποτελούν βασικούς παράγοντες για την επιτυχία και την αποτελεσματικότητα του ΕΣΠΑ. Είναι ζωτικής σημασίας να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος και να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα για την άρση τυχόν κωλυμάτων ή εμποδίων, που δυσχεραίνουν την έγκαιρη υλοποίηση των έργων.

Oι χρονοβόρες διαδικασίες που παρατηρούνται στο ελληνικό διοικητικό σύστημα, καθώς και η έλλειψη σαφούς οριοθέτησης των αρμοδιοτήτων, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην εκτέλεση των έργων. Είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα σαφές θεσμικό καθεστώς και εγγυήσεις για τα προγράμματα και τα έργα. Ορισμένα μέτρα έχουν ήδη ληφθεί για την απλοποίηση των διαδικασιών και τη σύντμηση των προθεσμιών, όπως για απαλλοτριώσεις, για αρχαιολογικές και περιβαλλοντικές άδειες, κ.λπ. Παρόμοια δράση είναι απαραίτητη για την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων. Και βέβαια απαιτείται πρόοδος όσον αφορά τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος κτηματολογίου.

Το μνημόνιο δίνει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για τις μεταρρυθμίσεις αυτές. Πιστεύω ακράδαντα ότι τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί, καθώς και αυτά που σχεδιάζονται, σύμφωνα με τις διατάξεις του μνημονίου, θα ελαφρύνουν σημαντικά τις δυσκολίες του σήμερα και θα φέρουν ορατά αποτελέσματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Τέλος, πρέπει να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις με στόχο τη μεγαλύτερη αξία στη διαδικασία παραγωγής, για παράδειγμα από τη μεταποίηση τροφίμων και την οικονομική διαφοροποίηση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να επενδύει και να ενθαρρύνει την περαιτέρω υλοποίηση των έργων τεχνολογίας. Είναι στόχος της στρατηγικής της Ευρώπης για το 2020

Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι, που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σχετικά με την απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων από την Ελλάδα;
Είμαι ευτυχής που βλέπω ότι η Ελλάδα έχει επιταχύνει την εφαρμογή των προγραμμάτων και ότι το ποσοστό απορρόφησης για όλα τα Διαρθρωτικά Ταμεία (43,87%) είναι πάνω από το μέσο όρο της Ε.Ε. (39,99%). Ωστόσο, αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης σε 85%.

Αυτή είναι μια δύσκολη χρονιά και ο στόχος των αιτήσεων πληρωμής είναι πολύ φιλόδοξος (€3,730 δις για όλα τα ταμεία). Για την επίτευξη αυτών των στόχων απαιτείται ακριβής προγραμματισμός και η κινητοποίηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να στηρίξει τις ελληνικές αρχές στις προσπάθειές της μέσω της Ομάδας Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θεωρείτε ικανοποιητική την υλοποίηση και απορρόφηση από την πραγματική ελληνική οικονομία των έργων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ; Υπάρχει από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρόθεση για την υλοποίηση περισσότερων δράσεων τεχνολογικής κατεύθυνσης;

Η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας του δημόσιου τομέα με τη βοήθεια των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών είναι ένα κρίσιμο θέμα για τα διαρθρωτικά ταμεία, που αφορά τόσο την προσφορά όσο και τη ζήτηση. Το πρόγραμμα Περιφερειακής Πολιτικής της Ε.Ε. “Ψηφιακή Σύγκλιση» δεν έχει εφαρμοστεί τόσο γρήγορα και αποτελεσματικά, όπως απαιτείται. Ωστόσο, πρόσφατα έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος.

Επιπλέον, στον κατάλογο των 181 έργων προτεραιότητας υπάρχουν τουλάχιστον 10 δράσεις της Ψηφιακής Σύγκλισης που θεωρούνται ως έργα στρατηγικής σημασίας. Για παράδειγμα, οι ηλεκτρονικές προμήθειες, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, το κτηματολόγιο, το ψηφιακό σχολείο, η ευρυζωνική σύνδεση αγροτικών περιοχών (σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να επενδύει και να ενθαρρύνει την περαιτέρω υλοποίηση των έργων τεχνολογίας. Αυτό είναι μέρος του στόχου της “έξυπνης ανάπτυξης” της στρατηγικής της Ευρώπης για το 2020 και ναυαρχίδα της πρωτοβουλίας “Ένωση καινοτομίας” και “Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη”. Θα αποτελέσει βασικό παράγοντα για τη χρηματοδότηση κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού (2014-2020).

Σε ποια κατεύθυνση θα πρέπει να κινηθεί το ΕΣΠΑ της επόμενης προγραμματικής περιόδου, ώστε να υπάρχουν ακόμη περισσότερες θετικές συνέπειες στην απασχόληση, το εισόδημα και την επιχειρηματικότητα εντός των κρατών - μελών της Ε.Ε.;

Για την περίοδο 2014 - 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ορισμένες αλλαγές σε σχέση με τα τρέχοντα προγράμματα, προκειμένου να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα. Το ΕΣΠΑ θα αντικατασταθεί από συμφωνίες εταιρικής σχέσης, που θα καλύπτονται από διάφορα ταμεία.

Αυτό θα εξασφαλίσει την καλύτερη αξιοποίηση των συνεργειών μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων και πόρων στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνολικά, οι μελλοντικές επενδύσεις της Ε.Ε. θα επικεντρωθούν στους στόχους της στρατηγικής “Ευρώπη 2020” για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η οποία είναι το κλειδί για την αποκατάσταση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Πρέπει να διασφαλιστεί ότι τα οφέλη της ανάπτυξης, θα αφορούν όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως ήδη συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, οι δημόσιες επενδύσεις θα επικεντρωθούν σε ένα μικρό αριθμό επενδυτικών προτεραιοτήτων με στόχο την ανάπτυξημε σαφώς καθορισμένους και από κοινού συμφωνημένους στόχους. Θα δημιουργηθούν, επίσης, δείκτες μέτρησης αποτελεσμάτων και στόχων. Πιστεύουμε ότι αυτοί οι μηχανισμοί θα ενισχύσουν την εστίαση στα αποτελέσματα, έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί η επίδραση των επενδύσεων της Ε.Ε. προς όφελος όλων των πολιτών.

ΣΕΠΕnews ΤΕΥΧΟΣ 40, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012