Πληθαίνουν οι φωνές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εκφράζουν ανησυχίες για πιθανή ψηφιακή υστέρηση της Ευρώπης και τον κίνδυνο εκτροχιασμού των ψηφιακών της στόχων. Μπορεί η Ένωση να βάζει ψηλά τον πήχη, θέτοντας μια σειρά από τεχνολογικά ορόσημα για τα επόμενα χρόνια, ωστόσο, στην πράξη όλα δείχνουν ότι η Ένωση πρέπει να κάνει έναν πραγματικό αγώνα δρόμου, αν θέλει να πετύχει αυτά τα milestones. 

Την εικόνα αυτή επιβεβαιώνει το κείμενο του European Strategy and Policy Analysis System (Espas) για το μέλλον της Ε.Ε. με ορίζοντα το 2040 (Παγκόσμιες τάσεις έως το 2040: Επιλέγοντας το μέλλον της Ευρώπης). Μεταξύ άλλων, οι συντάκτες της έκθεσης διαπιστώνουν ότι από τις 10 τεχνολογίες αιχμής, (αυτοματισμός, συνδεσιμότητα, cloud, quantum computing, εφαρμοσμένη ΑΙ, προγραμματισμός, blockchain/cybersecurity, biotech), η Ε.Ε. πρωτοπορεί μόνο σε δύο: στα υλικά νέας γενιάς και στην πράσινη ενέργεια.

Τα δύσκολα τεχνολογικά στοιχήματα της Ε.Ε. με ορίζοντα το 2040, στο μικροσκόπιο του European Strategy and Policy Analysis System

Στο μεταξύ, αν και η Ευρώπη δείχνει να επενδύει πιο πολύ σε έρευνα και καινοτομία, οι επενδύσεις δεν φαίνεται να αποδίδουν τα μέγιστα, αφού η Ένωση υπολείπεται των ΗΠΑ και της Κίνας. Ειδικά στο πεδίο του deeptech, η Ε.Ε. κοιτάει τις ΗΠΑ με το κιάλι...

Στη δυσεπίλυτη εξίσωση των τεχνολογικών milestones, που έχει θέσει η Ε.Ε., πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι η πολλά υποσχόμενη τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης είναι εξαιρετικά …λαίμαργη ενεργειακά, με τη χρήση της να αντιστοιχεί στο 8% της παραγόμενης ενέργειας.

Παγκόσμιες τάσεις

“Εν μέσω γεωπολιτικών αναταραχών, οικονομικής αβεβαιότητας και βαθιών κοινωνικών αλλαγών, η Ε.Ε. βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι, επιφορτισμένη με τη λήψη στρατηγικών επιλογών, που θα διαμορφώσουν τον ρόλο της στην παγκόσμια σκηνή και τη ζωή των πολιτών της για τις επόμενες δεκαετίες”, αναφέρει η έκθεση του Espas.

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι σε σχέση με τους διεθνείς ανταγωνιστές της, με την ενιαία αγορά να μην έχει βρει ακόμη την πλήρη πραγμάτωση. Ο κατακερματισμός της αγοράς επιδεινώνεται από την κούρσα των τεχνολογικών εξοπλισμών και τη μάχη για την κυριαρχία σε τομείς, όπως ο κυβερνοχώρος και το διάστημα. 

Για να πλοηγηθεί με ασφάλεια σε αυτές τις τεκτονικές αλλαγές, η Ευρώπη - όπως αναφέρει η έκθεση - καλείται να επαναπροσδιορίσει την προσέγγισή της στην εξωτερική πολιτική, εξισορροπώντας τη στρατηγική αυτονομία με τις αναγκαίες συμμαχίες.

Από οικονομική άποψη, η έκθεση παρουσιάζει μια εικόνα σημαντικών προκλήσεων, που εδράζονται στις γεωπολιτικές εντάσεις και στις διεργασίες μετάβασης προς βιώσιμες πρακτικές. Μεταξύ άλλων, η επίτευξη μηδενικών εκπομπών ρύπων αποτελεί ταυτόχρονα μια μνημειώδη πρόκληση και μια μετασχηματιστική ευκαιρία για οικονομική αναζωογόνηση μέσω των πράσινων τεχνολογιών.

Στο κοινωνικό μέτωπο, η Ευρώπη αντιμετωπίζει τις δημογραφικές αλλαγές και τις μετασχηματιστικές επιπτώσεις της τεχνολογίας στο εργασιακό περιβάλλον. Η γήρανση του πληθυσμού δημιουργεί δημοσιονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις συνεχίζουν να αναδιαμορφώνουν τη φύση της εργασίας και των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.