Έρευνες - Μελέτες

Η τεχνολογία από τους πιο “παραγωγικούς” τομείς για την ελληνική έρευνα

technologyhand12

Η τεχνολογία αποτελεί για το ελληνικό ερευνητικό δυναμικό έναν από τους πιο “παραγωγικούς” τομείς επιστημονικών δημοσιεύσεων. Συγκεκριμένα, η “Μηχανική & Τεχνολογία” (Engineering & Technology) με ποσοστό 21,7% είναι ο τρίτος πιο “παραγωγικός” τομέας για το ελληνικό ερευνητικό δυναμικό σε επίπεδο επιστημονικών δημοσιεύσεων.

Η “Μηχανική & Τεχνολογία” με ποσοστό 21,7% είναι ο τρίτος πιο “παραγωγικός” τομέας για το ελληνικό ερευνητικό δυναμικό σε επίπεδο επιστημονικών δημοσιεύσεωνΑναλυτικά, οι περισσότερες ελληνικές δημοσιεύσεις ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο “Φυσικές Επιστήμες” (Natural Sciences) με 47% και ακολουθούν τα πεδία: “Ιατρική & Επιστήμες Υγείας” (Medical & Health Sciences) με 39,4%, “Μηχανική & Τεχνολογία”, “Κοινωνικές Επιστήμες” (Social Sciences) με 7,2%, “Γεωργικές Επιστήμες” (Agricultural Sciences) με 3,7% και “Ανθρωπιστικές Επιστήμες” (Humanities) με 1,8%. 

Να σημειωθεί ότι, την πενταετία 2010-2014, οι σχετικοί δείκτες απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων στα περισσότερα κύρια επιστημονικά πεδία βελτιώθηκαν και ξεπερνούν ή πλησιάζουν τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η υψηλότερη απήχηση (σχετικός δείκτης απήχησης: 1,16) καταγράφεται στο πεδίο “Φυσικές Επιστήμες” και ακολουθούν τα πεδία “Ιατρική & Επιστήμες Υγείας” (1,09), “Μηχανική & Τεχνολογία” (1,02), “Γεωργικές Επιστήμες” (0,94), “Ανθρωπιστικές Επιστήμες” (0,90), και “Κοινωνικές Επιστήμες” (0,87). 

Σταθερή πορεία
Την “παραγωγικότητα” του ελληνικού ερευνητικού συστήματος έρευνας και ανάπτυξης (Ε&Α) “ακτινογραφεί” σε έρευνα του το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (με δεδομένα και δείκτες για την περίοδο 2000-2014). Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, ο αριθμός των επιστημονικών δημοσιεύσεων, που παράγονται τα τελευταία χρόνια, παραμένει σχεδόν σταθερός, με ελαφρά κάμψη μετά το 2012, που ήταν και το έτος με τη μεγαλύτερη “παραγωγή”. Το 2014 καταγράφηκαν 10.793 ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις (11.178 δημοσιεύσεις το 2012). Τα τελευταία έτη, ο ρυθμός αύξησης των ελληνικών δημοσιεύσεων είναι, πάντως, μικρότερος από ό,τι στις χώρες του ΟΟΣΑ και της ΕΕ. 

Την ίδια στιγμή, πάντως, η διεθνής απήχηση των εγχώριων επιστημονικών δημοσιεύσεων αυξάνεται. Μάλιστα, σύμφωνα με ανάλυση του ΕΚΤ, ο δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων την πενταετία 2010-2014 ξεπέρασε το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ.

Στο μεταξύ, ο αριθμός των αναφορών στις ελληνικές δημοσιεύσεις, ο οποίος αποτελεί και τη βάση για τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών, διατηρεί την αυξητική τάση όλων των προηγούμενων ετών και την πενταετία 2010-2014 φθάνει τις 334.992 αναφορές. Την πενταετία 2010-2014, οι ελληνικές δημοσιεύσεις λαμβάνουν κατά μέσο όρο 6,13 αναφορές ανά δημοσίευση, ξεπερνώντας για πρώτη φορά το μέσο όρο αναφορών στην ΕΕ (6,05) και στον ΟΟΣΑ (6,01). Ο σχετικός δείκτης απήχησης των ελληνικών δημοσιεύσεων διαμορφώνεται σε 1,01 σε σχέση με την ΕΕ και σε 1,02 σε σχέση με τον ΟΟΣΑ. 

Περί ποιότητας
Πάνω από το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ συνεχίζει να βρίσκεται και το ποσοστό των ελληνικών δημοσιεύσεων, που λαμβάνουν αναφορές. Πρόκειται για έναν ακόμα δείκτη, που αποτυπώνει την πρωτοτυπία και την ποιότητα του ερευνητικού έργου και την αναγνωρισιμότητα των επιστημόνων συγγραφέων. Ο δείκτης  ξεπερνά την πενταετία 2010-2014 τα αντίστοιχα ποσοστά της ΕΕ και του ΟΟΣΑ και διαμορφώνεται πάνω από 1,5 εκατοστιαία μονάδα.

Αν ληφθεί υπόψη ο αριθμός των δημοσιεύσεων σε σχέση με την εθνική δαπάνη για Έρευνα & Ανάπτυξη (Ε&Α), η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις σε σχέση με τις χώρες της ΕΕ. Σε όρους “παραγωγικότητας” του ελληνικού ερευνητικού συστήματος Ε&Α, με βάση τον αριθμό των δημοσιεύσεων ανά εκατομμύριο ευρώ που δαπανάται για Ε&Α στις χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση, ακολουθώντας τη Ρουμανία και την Κροατία. Όσον αφορά τον αριθμό των δημοσιεύσεων ανά ισοδύναμο πλήρους απασχόλησης ερευνητών για κάθε χώρα, η Ελλάδα βρίσκεται στη δέκατη τέταρτη θέση.

Ως προς τους δείκτες που καταγράφουν την ύπαρξη υψηλής απήχησης, 860 ελληνικές δημοσιεύσεις κατατάχθηκαν παγκοσμίως στο 1% των δημοσιεύσεων με υψηλή απήχηση, 3.488 δημοσιεύσεις στο 5%, 6.375 στο 10%, 14.629 δημοσιεύσεις στο 25% και 27.212 δημοσιεύσεις στο 50%. 

Πηγές
Οι σημαντικότερες κατηγορίες ελληνικών φορέων, ως προς τον αριθμό δημοσιεύσεων, είναι τα Πανεπιστήμια, τα Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), τα Δημόσια Νοσοκομεία, με πτωτικές, ωστόσο, τάσεις τα τελευταία έτη και τα ΤΕΙ. Την πενταετία 2010-2014, η συμμετοχή των Πανεπιστημίων στο σύνολο των ελληνικών δημοσιεύσεων είναι 83,5% (47.678 δημοσιεύσεις), των Ερευνητικών Κέντρων της ΓΓΕΤ 13,8% (7.788 δημοσιεύσεις), των Δημόσιων Νοσοκομείων 11,2% (6.374 δημοσιεύσεις) και των ΤΕΙ 5,5% (3.132 δημοσιεύσεις), ενώ οι υπόλοιπες κατηγορίες φορέων έχουν μερίδια κάτω από 5%.