Τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, της αυξημένης χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών ως απότοκο της επιβολής των capital controls στην ελληνική αγορά, αναδεικνύει μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ). Σύμφωνα με τη μελέτη, τα όποια πλεονεκτήματα προκύπτουν από την αυξημένη χρήση πιστωτικών/χρεωστικών καρτών κινδυνεύουν να εξανεμιστούν από την αύξηση του κόστους, που έφερε σε διάφορους κλάδους της οικονομίας και εν προκειμένω στο λιανεμπόριο, η αυξημένη χρήση καρτών.

Η αυξημένη χρήση, πάντως, οδηγεί σε ετήσια άνοδο του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων του ελληνικού λιανεμπορίου κατά €70 εκατ., ποσό που αντιστοιχεί στο 0,37% των πωλήσεωνΗ έρευνα επισημαίνει ότι, έως την επιβολή των ελέγχων κεφαλαίων (Ιούλιος 2015), η Ελλάδα είχε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά χρήσης μετρητών στο λιανεμπόριο (95%) και ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών. Στο λιανεμπόριο τροφίμων το ποσοστό χρήσης εκτιμάται ότι, μέχρι τον Ιούνιο 2015, ήταν στα επίπεδα του 7% - 8% για τις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ και κάτω από 1% για τα μικρά σημεία πώλησης.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το ποσοστό χρήσης πιστωτικών καρτών τετραπλασιάστηκε εξαιτίας των ελέγχων κεφαλαίων, καθώς αυξήθηκαν μεσοσταθμικά από 4,5% σε 19,5%, με την άνοδο της χρήσης για τις αλυσίδες σουπερμάρκετ να διαμορφώνεται από 7,5% σε 30% και για τα μικρότερα σημεία πώλησης από 1% σε 7,5%.

Αύξηση κόστους
Ωστόσο, η μελέτη του ΙΕΛΚΑ, η οποία αξιολογεί τους δύο εναλλακτικούς τρόπους πληρωμής στο λιανεμπόριο τροφίμων - πιστωτικές κάρτες και μετρητά - διαπιστώνει ότι η χρήση πιστωτικών καρτών σημαίνει υψηλότερο κόστος σε σχέση με τη χρήση μετρητών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το κόστος των πιστωτικών καρτών για το λιανεμπόριο ανέρχεται σε 1,6% - 1,8% επί των πωλήσεων, ενώ των μετρητών σε 0,6% - 0,9% επί των πωλήσεων.

Σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΕΛΚΑ, η αύξηση της χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών ως μέσο πληρωμής στο λιανεμπόριο τροφίμων οδηγεί σε ετήσια αύξηση τους λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων κατά €70 εκατ., ποσό που αντιστοιχεί στο 0,37% των πωλήσεων.

Σύγκριση κόστους όσον αφορά το κόστος διαχείρισης και χρήσης μετρητών και καρτών ανάμεσα το 12μηνο 7/2014-6/2015 και την εκτίμηση για το 12μηνο 7/2015-6/2016 (ποσά σε εκατ. ευρώ)


“Το ποσό αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι οι κερδοφόρες επιχειρήσεις του κλάδου λειτουργούν με καθαρό περιθώριο κερδοφορίας της τάξης του 1% - 1,5%”, αναφέρει η μελέτη.

Επιπλέον, οι συντάκτες της σχολιάζουν ότι η σαφής αύξηση του συνολικού κόστους των επιχειρήσεων αναμένεται να είναι εις βάρος του καταναλωτή, εφόσον δεν μειωθούν άμεσα οι προμήθειες χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών.

Προτάσεις
Το ΙΕΛΚΑ προτείνει δύο λύσεις προκειμένου να περιοριστεί στο ελάχιστο η αύξηση του κόστους: τη σημαντική μείωση της προμήθειας των τραπεζών για τις συναλλαγές με πιστωτικές κάρτες και τη δραστική μείωση - διαφοροποίηση της προμήθειας για τις χρεωστικές (debit) κάρτες (σε συνδυασμό με προώθηση της χρήσης τους), όπως γίνεται σε χώρες του εξωτερικού, όπου η προμήθεια για τις κάρτες αυτές είναι ακόμα και στο 1/10 της αντίστοιχης προμήθειας για τις πιστωτικές κάρτες (σσ δεν υπάρχει στην Ελλάδα ουσιαστική διαφορά στα κόστη χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών).