Σταδιακή έξοδο της Ευρώπης από την ύφεση “βλέπουν” οι αναλυτές, διαπιστώνοντας βελτίωση των οικονομικών και εισοδηματικών προσδοκιών των καταναλωτών σε σχεδόν όλες τις χώρες το 4ο τρίμηνο του 2013. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με την έρευνα της GfK Consumer Climate (Καταναλωτικό Κλίμα) στην Ευρώπη σε 14 ευρωπαϊκές χώρες, ο δείκτης εισοδηματικών προσδοκιών βρίσκεται στις -33,1 μονάδες, που είναι η υψηλότερη τιμή από το Φεβρουάριο του 2010.



Οι ειδικοί αναμένουν επιστροφή σε ελαφρώς θετική ανάπτυξη για πρώτη φορά φέτος, υπογραμμίζοντας, ωστόσο, ότι η ανεργία είναι ακόμα εξαιρετικά υψηλή, ξεπερνώντας σημαντικά το 27%, ενώ την ίδια στιγμή, οι Έλληνες εξαντλούν σταδιακά τις αποταμιεύσεις τους και αντιμετωπίζουν ένα αβέβαιο μέλλον. Ωστόσο, η ελπίδα για αυξήσεις των εισοδημάτων μέσα στους επόμενους μήνες αυξάνεται αργά, αλλά σταθερά.

Στην έρευνά της η Gfk διαπιστώνει ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται κολλημένη στην ύφεση, αν και οι πτωτικές τάσεις επιβραδύνθηκαν για τέταρτη συνεχόμενη φορά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Το ΑΕΠ έπεσε κατά 3,0%, συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, το 3ο τρίμηνο του 2013. Πρόκειται για τη μικρότερη μείωση των τελευταίων τριών ετών. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι η συνολική μείωση για το 2013 θα είναι 4%.

Βελτίωση δεικτών
Σύμφωνα με την Gfk, αν και η μέση τιμή του δείκτη οικονομικών προσδοκιών στην ΕΕ ήταν -42 μονάδες το Δεκέμβριο του 2012, αυξήθηκε στις -31,9 μονάδες το Μάρτιο του 2013 και στις -29 μονάδες τον Ιούνιο. Έως το Σεπτέμβριο του 2013, ο δείκτης είχε βελτιωθεί κατά 35 μονάδες φτάνοντας τις +6 μονάδες, επιστρέφοντας για πρώτη φορά σε θετική τιμή. Ο δείκτης ανήλθε στις +14 μονάδες έως τον Δεκέμβριο του 2013.

Οι εισοδηματικές προσδοκίες σημείωσαν μια αντίστοιχα θετική πορεία. Η μέση τιμή για το Δεκέμβριο του 2012 ήταν -51 μονάδες. Το Μάρτιο και τον Ιούνιο του 2013, η τιμή αυξήθηκε στις -42,6 μονάδες και στις -40 μονάδες αντίστοιχα. Ο εν λόγω δείκτης σημείωσε σημαντική αύξηση 23 μονάδων το Σεπτέμβριο του 2013, όταν η μέση τιμή ήταν -17 μονάδες. Το Δεκέμβριο του 2013, η τιμή ήταν για ακόμα μια φορά ελαφρά υψηλότερη, στις -12 μονάδες. Η ανάπτυξη της προθυμίας για αγορές δεν ήταν τόσο σημαντική, αλλά οι μέσες τιμές δεν ήταν τόσο χαμηλές. Ο δείκτης σε ολόκληρη την Ευρώπη βρισκόταν στις -33 μονάδες το Δεκέμβριο του 2012 και στις -28,3 μονάδες το Μάρτιο του 2013. Τον Ιούνιο υπήρξε πολύ μικρή διαφορά (-28 μονάδες), αλλά η βελτίωση των 14 μονάδων το 3ο τρίμηνο στις -14 μονάδες ήταν αξιοσημείωτη. Ο δείκτης βελτιώθηκε περισσότερο έως το Δεκέμβριο, κλείνοντας το έτος στις -10 μονάδες.

Ευρωπαϊκός νότος
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η Gfk, η ιταλική οικονομία δεν κερδίζει προς το παρόν έδαφος με τις δικές της δυνάμεις. Χρειάζεται, επειγόντως, διέγερση από την αυξανόμενη ζήτηση αλλού, με αποτέλεσμα περισσότερες εξαγωγές. Εντούτοις, σύμφωνα με την ιταλική κυβέρνηση, το δυνατό ευρώ αποτρέπει τα καλύτερα αποτελέσματα στις εξαγωγές. Μια χαμηλότερη ισοτιμία του ευρώ θα ευνοούσε τις διεθνείς πωλήσεις των εξαγωγικών εταιρειών, επειδή θα μπορούσαν να πωλήσουν τα προϊόντα τους φθηνότερα, χωρίς αυτό να επηρεάζει τα κέρδη τους. Ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών βρίσκεται στις -38,4 μονάδες.

Φως στην άκρη του τούνελ βλέπει η έρευνα για την Ισπανία. Μετά από δύο χρόνια ύφεσης, η οικονομία κατέγραψε οριακή ανάπτυξη για πρώτη φορά κατά το 3ο και το 4ο τρίμηνο. Οι ειδικοί προβλέπουν αύξηση της τάξης του 0,5% για φέτος και αυτή αναμένεται να ανέβει στο 1,7% για το 2015. Οι τράπεζες σταθεροποιήθηκαν και το ποσοστό ανεργίας έπεσε για πρώτη φορά μετά από χρόνια, αν και οριακά. Όλα αυτά τα θετικά σημάδια κάνουν τους Ισπανούς καταναλωτές να έχουν ολοένα περισσότερη εμπιστοσύνη στην οικονομική βελτίωση. Ο δείκτης οικονομικών προσδοκιών βρίσκεται - επί του παρόντος - στις 7 μονάδες και κατά συνέπεια κυμαίνεται σε θετικό πεδίο, γεγονός που σηματοδοτεί ανάπτυξη. Από τη στιγμή που έφτασε το χαμηλότερο σημείο του τον περασμένο Μάιο, έχει σημειωθεί γρήγορη βελτίωση και ο δείκτης έχει αυξηθεί συνολικά κατά 45 μονάδες.

Η οικονομία της Πορτογαλίας φαίνεται να βγαίνει από την ύφεση. Για το 2014 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ανάπτυξη της τάξης του 0,8%. Παρά το γεγονός αυτό, είναι εύλογο ότι οι καταναλωτές είναι υπερβολικά επιφυλακτικοί ως προς τις προσδοκίες για τους προϋπολογισμούς. Ο δρόμος λιτότητας που έχει επιλέξει η κυβέρνηση εξακολουθεί να είναι υπερβολικά αυστηρός και οι μισθοί πέφτουν ακόμα περισσότερο. Ωστόσο, τα θετικά νέα πείθουν ολοένα περισσότερο τους Πορτογάλους καταναλωτές ότι επίκειται ανάκαμψη και κατά συνέπεια αυξήσεις στα εισοδήματα. Ο δείκτης εισοδηματικών προσδοκιών αυξανόταν διαρκώς μέσα στο περασμένο έτος φτάνοντας τις -23 μονάδες το Δεκέμβριο, που είναι η υψηλότερη τιμή από το Σεπτέμβριο του 2010. Η τιμή αυτή εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά χαμηλή και δείχνει με σαφήνεια πως, αν και τα εισοδήματα δεν θα αυξηθούν ακόμα μέσα στους επόμενους μήνες, βρίσκονται σε ανοδική πορεία.

Νατάσα Φραγκούλη