Στην τρίτη ταχύτητα της Ε.Ε., αυτή που περιλαμβάνει χώρες με μέτριες επιδόσεις στην καινοτομία, κατατάσσεται η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας πέτυχε το 2013 νέο υψηλό ιστορικό. Ωστόσο, όπως προκύπτει από τον πίνακα αποτελεσμάτων καινοτομίας της Ε.Ε. για το 2014, που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Επιτροπή, οι επιδόσεις της Ελλάδας παραμένουν κάτω από τον Κοινοτικό μέσο όρο, με τον δείκτη καινοτομίας να πέφτει από το 74% το 2008 στο 69% το 2013. Μάλιστα, η Επιτροπή τονίζει ότι οι χειρότερες επιδόσεις της χώρας μας στην καινοτομία επικεντρώνονται στις δαπάνες για έρευνα και τεχνολογία στις επιχειρήσεις, στις επενδύσεις σε επιχειρηματικά κεφάλαια και τους διδακτορικούς φοιτητές από Τρίτες χώρες. 

Η Ελλάδα εμφανίζει επιδόσεις πάνω από το μέσο όρο της Ε.Ε. στις διεθνείς επιστημονικές  κοινές δημοσιεύσεις, τις πωλήσεις μερισμάτων σε καινοτομίες από μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στο μάρκετινγκ καινοτομιών.

Η εθνική δραστηριότητα της Ελλάδας σε θέματα καινοτομίας, την κατατάσσει σε επίπεδα παρόμοια με αυτά της Κροατίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, της Λιθουανίας, της Μάλτας, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβακίας και της Ισπανίας, που επίσης έχουν “μέτριες επιδόσεις στην καινοτομία”.

Όσον αφορά τις πρωταθλήτριες χώρες, που βρίσκονται στην κορυφή της ευρωπαϊκής κατάταξης, με επιδόσεις σε θέματα καινοτομίας πολύ υψηλότερες από εκείνες του μέσου όρου της Ε.Ε., αυτές παραμένουν σταθερές και είναι η Σουηδία, ακολουθούμενη από τις: Δανία,  Γερμανία και Φινλανδία. Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται η Αυστρία, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Εσθονία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Σλοβενία  και η Μεγάλη Βρετανία, οι οποίες είναι  “χώρες με καλές επιδόσεις στην καινοτομία”, οι οποίες υπερβαίνουν ή είναι κοντά στις επιδόσεις του μέσου όρου της Ε.Ε.

Τέλος , η Βουλγαρία, η Λετονία  και η Ρουμανία είναι “χώρες με χαμηλές επιδόσεις στην καινοτομία”, πολύ χαμηλότερες από τις επιδόσεις του μέσου όρου της Ε.Ε. Οι δε χώρες, που σημειώνουν τη μεγαλύτερη πρόοδο σε θέματα καινοτομίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, είναι η Πορτογαλία, η Εσθονία και η Λετονία.

Τα στοιχεία της Επιτροπής επιβεβαιώνουν, πάντως, ότι η Ευρώπη προσεγγίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία όσον αφορά την καινοτομία, ωστόσο οι διαφορές ως προς τις επιδόσεις μεταξύ των κρατών - μελών της Ε.Ε. εξακολουθούν να είναι μεγάλες και μειώνονται με πολύ αργούς ρυθμούς. Σε περιφερειακό επίπεδο το άνοιγμα αυτό διευρύνεται, καθώς οι επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας έχουν επιδεινωθεί στο ένα πέμπτο περίπου των περιφερειών της Ε.Ε. 

Η συνολική πρόοδος αποδίδεται στον ανοιχτό χαρακτήρα και στην ελκυστικότητα του ερευνητικού συστήματος της Ε.Ε., καθώς και στη συνεργασία ως προς την επιχειρηματική καινοτομία και στην εμπορική αξιοποίηση των γνώσεων, όπως υπολογίζεται με βάση τα έσοδα από άδειες και ευρεσιτεχνίες από το εξωτερικό.

Ωστόσο, η αύξηση των δημόσιων δαπανών για την έρευνα και την ανάπτυξη αντισταθμίστηκε από μείωση των επενδύσεων επιχειρηματικού κεφαλαίου και με επενδύσεις σε εταιρείες, που δεν σχετίζονται με την έρευνα και την ανάπτυξη.

Στο πλαίσιο της ευρύτερης Ευρώπης, η Ελβετία επιβεβαιώνει τη θέση που είχε ως πρωτοπόρος σε όλους τους τομείς της καινοτομίας, ξεπερνώντας συνεχώς σε επιδόσεις όλα τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Νότια Κορέα, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία έχουν προβάδισμα στις επιδόσεις καινοτομίας σε σχέση με όλη την Ε.Ε. Παρ' όλο που τα τελευταία χρόνια η διαφορά μεταξύ των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας μειώθηκε στο μισό, η διαφορά με τη Νότια Κορέα αυξάνεται.

Η Ε.Ε. εξακολουθεί να έχει προβάδισμα στις επιδόσεις σε σχέση με την Αυστραλία, τον Καναδά και το σύνολο των χωρών BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική). Αυτό το προβάδισμα είναι σταθερό ή και αυξανόμενο, εκτός από την περίπτωση της Κίνας, η οποία πλησιάζει γρήγορα.

Ο πίνακας αποτελεσμάτων καινοτομίας της Ένωσης για το 2014 βασίζεται σε 25 διαφορετικούς δείκτες, που διαιρούνται σε τρεις ευρείς τομείς:

Καταλύτες: δηλαδή τα βασικά στοιχεία, που καθιστούν δυνατή την καινοτομία - ανθρώπινο δυναμικό, ανοικτά, άριστα και ελκυστικά συστήματα έρευνας, χρηματοδότηση και υποστήριξη.

Δραστηριότητες επιχειρήσεων: οι οποίες ενσωματώνουν προσπάθειες καινοτομίας στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις - επενδύσεις επιχειρήσεων, συνδέσεις και επιχειρηματικότητα, περιουσιακά στοιχεία διανοητικής ιδιοκτησίας.

Αποτελέσματα: τα οποία δείχνουν πώς αυτό μετατρέπεται σε πλεονεκτήματα για την οικονομία συνολικά - παραγωγοί καινοτομίας, οικονομικά αποτελέσματα.

Τα στοιχεία της Επιτροπής επιβεβαιώνουν, πάντως, ότι ο αντίκτυπος της κρίσης δεν ήταν τόσο έντονος, όπως αναμενόταν, καθώς οι διαφορές στις επιδόσεις όσον αφορά την καινοτομία μειώνονται εκ νέου, αν και με αργό ρυθμό.

Η έκδοση του προηγούμενου έτους έδειξε τον αντίκτυπό της κρίσης που είχε ως  αποτέλεσμα τις διαταραχές στη διαδικασία σύγκλισης στον τομέα της καινοτομίας μεταξύ των κρατών - μελών. Η έκδοση του παρόντος έτους δείχνει εκ νέου ότι υπάρχουν θετικές ενδείξεις στα κράτη - μέλη, καθώς βελτιώνονται οι επιδόσεις στην καινοτομία και ξαναρχίζει η διαδικασία κάλυψης της διαφοράς επιδόσεων στις λιγότερο καινοτόμες χώρες.