Μια από τις γρηγορότερα αναπτυσσόμενες μορφές εγκλήματος, παγκοσμίως, είναι πλέον το ψηφιακό έγκλημα. Μόνο το 2020 το κόστος του κυβερνοεγκλήματος στην παγκόσμια οικονομία υπολογίζεται ότι διαμορφώθηκε σε €5,5 τρισ. Μάλιστα, μέσα σε μία πενταετία (μεταξύ 2015 και 2020), το ετήσιο κόστος των κυβερνοεπιθέσεων διπλασιάστηκε.

Μέσα σε μία πενταετία, το ετήσιο κόστος των κυβερνοεπιθέσεων διπλασιάστηκεΗ ζημιά, που προκαλείται από τις κυβερνοεπιθέσεις, δεν αφορά μόνο την οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά επηρεάζει τα δημοκρατικά θεμέλια και απειλεί τις βασικές λειτουργίες της κοινωνίας. Και αυτό γιατί σήμερα βασικές υπηρεσίες και τομείς ζωτικής σημασίας, όπως οι μεταφορές και η υγεία, εξαρτώνται όλο και περισσότερο από την ψηφιακή τεχνολογία.

“Η εξάρτηση αυτή, σε συνδυασμό με την ολοένα και αυξανόμενη διασύνδεση των υλικών αντικειμένων με το Internet of Things, μπορεί να έχει άμεσες συνέπειες, καθιστώντας την κυβερνοασφάλεια ζήτημα ζωής και θανάτου. Από κλεμμένα δεδομένα έως μπλοκαρισμένα συστήματα νοσοκομείων, οι κυβερνοεπιθέσεις έχουν επικίνδυνες συνέπειες”, αναφέρει χαρακτηριστικά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε κείμενο θέσεων του για την κυβερνοασφάλεια.

Ο κυβερνοχώρος από τη φύση του βασίζεται στη διασύνδεση των κοινοτήτων κάθε μορφής και καθώς ο ψηφιακός και φυσικός κόσμος είναι όλο και πιο αλληλένδετοι, προκύπτουν νέοι κίνδυνοι. Η αύξηση της συνδεσιμότητας συνηγορεί υπέρ της διόγκωσης αυτών των κινδύνων: περισσότερες από 125 δισεκατομμύρια συσκευές θα έχουν συνδεθεί στο Διαδίκτυο μέχρι το 2030, από 27 δισεκατομμύρια το 2021. Έως τότε, το 90% των ανθρώπων άνω των 6 ετών εκτιμάται ότι θα έχει διαδικτυακή παρουσία.

Ο ρόλος της πανδημίας

Κομβικό ρόλο στη γιγάντωση του κυβερνοεγκλήματος έπαιξε πανδημία, καθώς επιτάχυνε τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας. Πλέον, όλο και περισσότερος κόσμος χρησιμοποιεί ψηφιακά εργαλεία στην καθημερινότητά του.

Η τηλεργασία, οι online αγορές και η επικοινωνία μέσω Διαδικτύου αύξησαν τη ζήτηση τους κατακόρυφα κατά την περίοδο του εγκλεισμού. “Οι ψηφιακές αυτές λύσεις μπορούν να είναι ωφέλιμες για τους καταναλωτές και να συμβάλουν στην ανάκαμψη της οικονομίας από τον νέο κορωνοϊό. Στον αντίποδα βρίσκεται, ωστόσο, η αύξηση των κακόβουλων διαδικτυακών δραστηριοτήτων”, υπογραμμίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Παράδειγμα αποτελούν οι κυβερνοεπιθέσεις έναντι νοσοκομείων, τα οποία αναγκάστηκαν να αναβάλουν επείγουσες χειρουργικές επεμβάσεις ή οι επιθέσεις έναντι δικτύων παροχής ενέργειας και νερού, που απειλούν τη λειτουργία υπηρεσιών ζωτικής σημασίας για την κοινωνία.

Επιπλέον, καθώς πολλές λειτουργίες των αυτοκινήτων και των σπιτιών συνδέονται ολοένα και περισσότερο στο Διαδίκτυο, καθίστανται και αυτά με τη σειρά τους αντικείμενο απειλών και εκμετάλλευσης, που μπορούν να πάρουν απρόβλεπτες μορφές.

Η στρατηγική της Ε.Ε.

Σήμερα, επιχειρήσεις και οργανισμοί στην Ε.Ε. επενδύουν 41% λιγότερο στην κυβερνοασφάλεια από ό,τι οι ΗΠΑ. Ο Δείκτης Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI) του 2019 έδειξε ότι η ανησυχία για ζητήματα ασφαλείας περιόρισε ή εμπόδισε το 50% των χρηστών του διαδικτύου της Ε.Ε. από το να συμμετέχουν σε διαδικτυακές δραστηριότητες.

Ο δείκτης DESI για το 2020 έδειξε ότι το 39% των ευρωπαίων πολιτών, που χρησιμοποίησε το Διαδίκτυο, ήρθε αντιμέτωπο με προβλήματα ασφαλείας.