Τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας του κορωνοϊού - όπως της χαρακτηρίζει πλέον ο Παγκοσμίως Οργανισμός Υγείας - επιχειρεί να αποτιμήσει, σε πρώτο επίπεδο, η διεθνής οικονομία. Μια από τις πρώτες ενδείξεις είναι ότι αφενός η έξαρση του κορωνοϊού και αφετέρου οι συνεχιζόμενες εμπορικές εντάσεις, δημιουργούν αβεβαιότητα για την παγκόσμια αγορά εξαγωγών υπηρεσιών.

Ο κορωνοϊός μετριάζει τις προοπτικές των εξαγωγών υπηρεσιών ΤΠΕ, ωστόσο, σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα η άνοδος θα συνεχιστείΠαρά τη σταθερή ανάπτυξη κατά την τελευταία δεκαετία, οι προοπτικές για το παγκόσμιο εμπόριο υπηρεσιών ενδέχεται να μετριαστούν από την έξαρση  του κορωνοϊού, τον πιθανό αντίκτυπο του στους τομείς παγκόσμιων ταξιδιωτικών και μεταφορικών υπηρεσιών και τη συνεχιζόμενη επιβράδυνση στο εμπόριο παγκόσμιων αγαθών. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση Global Economy Watch της PwC, ο ταχύτερα αυξανόμενος κλάδος εξαγωγών υπηρεσιών, από το 2005, είναι οι υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών, υπολογιστών και πληροφοριών, με τις αναδυόμενες αγορές να κυριαρχούν. Το μερίδιο του συγκεκριμένου κλάδου στις παγκόσμιες εξαγωγές υπηρεσιών έχει αυξηθεί από 7% σε 10% τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ με την προβλεπόμενη αύξηση των χρηστών του Διαδικτύου παγκοσμίως από 60% του παγκόσμιου πληθυσμού σε 90% το 2030, φαίνεται ότι η άνοδος θα συνεχιστεί.

“Σε επίπεδο μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου ορίζοντα, οι προοπτικές για το εμπόριο παγκόσμιων υπηρεσιών είναι πιο θετικές λόγω των συνεχιζόμενων τεχνολογικών εξελίξεων, της βελτιωμένης πρόσβασης σε διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας και την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος στις αναδυόμενες αγορές”, αναφέρει η PwC. 

Βραχυπρόθεσμες συνέπειες
Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, “αναμένουμε επιβράδυνση στον μεγαλύτερο τομέα εξαγωγής υπηρεσιών, ο οποίος αφορά στα ταξίδια, λόγω του κορωνοϊού”. Κι αυτό, καθώς η Κίνα αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή διεθνών τουριστών. Το 2018, οι Κινέζοι τουρίστες πραγματοποίησαν 150 εκατομμύρια ταξίδια στο εξωτερικό, αναλογώντας σε περίπου ένα πέμπτο της παγκόσμιας τουριστικής δαπάνης. Συνεπώς, ανάλογα με τη διάρκεια των ταξιδιωτικών περιορισμών και το βαθμό εξάπλωσης του ιού, ενδέχεται να  είναι σημαντικές οι επιπτώσεις για τον διεθνή τομέα ταξιδιών και τουρισμού.

Σε μεσοπρόθεσμο έως μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ωστόσο, οι προοπτικές για εξαγωγές υπηρεσιών είναι πιο θετικές.

“Οι συνεχιζόμενες τεχνολογικές καινοτομίες, σε συνδυασμό με την εξάπλωση ταχύτερων και φθηνότερων συνδέσεων στο Διαδίκτυο, θα οδηγήσει στη συνεχή ανάπτυξη  καινούργιων  και πιο εξειδικευμένων υπηρεσιών, διευκολύνοντας τη διασυνοριακή εμπορία τους. Σε επίπεδο κανονιστικού πλαισίου, γίνονται επίσης κάποιες διστακτικές προσπάθειες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου να θέσει κανόνες που αφορούν στην  ψηφιακή οικονομία, το ηλεκτρονικό εμπόριο και τη ροή  δεδομένων. Εφόσον αυτό ολοκληρωθεί με επιτυχία,  θα μπορούσε να δώσει μια πρόσθετη ώθηση στην εμπορία υπηρεσιών”, αναφέρει η μελέτη. 

Οικονομικός αντίκτυπος
Όπως εξηγούν οι αναλυτές, στην πλειοψηφία τους, οι αρχικές οικονομικές αναλύσεις για το δυνητικό αντίκτυπο του κορωνοϊού επικεντρώθηκαν στη σύγκριση με την έξαρση του SARS το 2003, οπότε και η  κινεζική οικονομία αναλογούσε λιγότερο από το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ σε όρους ισοτιμιών αγοραστικής δύναμης (PPP). Σήμερα, στην Κίνα αντιστοιχεί σχεδόν το 20%, καθώς και περίπου 11% των συνολικών παγκόσμιων εξαγωγών (προϊόντων και υπηρεσιών), επομένως ο οικονομικός αντίκτυπος ενδέχεται να είναι σημαντικά μεγαλύτερος σε σχέση με εκείνον του SARS.

Επιπλέον, σε συνέχεια της εισόδου της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο η εξάρτηση των επιχειρήσεων από εφοδιαστικές αλυσίδες που σχετίζονται με αυτή, με τις εξαγωγές των οικονομιών  της Νοτιοανατολικής Ασίας να εξαρτώνται ακόμη περισσότερο από την Κίνα ως πηγή εισροών, σε σύγκριση με άλλες προηγμένες οικονομίες της Δύσης. 

Οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς
Τα αποτελέσματα της μετακίνησης της παγκόσμιας οικονομικής ισχύος από τη Δύση στην Ανατολή, που ξεκίνησε με τον κλάδο μεταποιημένων προϊόντων, πλέον διευρύνεται και στον κλάδο υπηρεσιών. Το μερίδιο των G7 έχει πέσει σταθερά από το 45% το 2005 στο 38% το 2018 ενώ το μερίδιο των Ε7 έχει αυξηθεί από το 9% στο 12%.

Σύμφωνα με την PwC, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να αποτελούν τον κορυφαίο εξαγωγέα υπηρεσιών κατέχοντας μερίδιο, που αντιστοιχεί σε 14% της παγκόσμιας αγοράς. Έπονται το Ηνωμένο Βασίλειο,  η Γερμανία και η Γαλλία με ποσοστά 5-6%. Η Κίνα αποτελεί τον 5ο μεγαλύτερο εξαγωγέα υπηρεσιών, πάνω από την Ολλανδία, την Ισπανία και την Ιταλία με τις εξαγωγές να αυξάνονται ετησίως, από το 2010, κατά ένα μέσο ποσοστό της τάξης  του 8% σε πραγματικά δολάρια ΗΠΑ. Επίσης, η Ινδία έχει ξεπεράσει την Ιαπωνία φτάνοντας στην 8η θέση στην παγκόσμια κατάταξη των εξαγωγέων υπηρεσιών το 2018, από την 14η το 2005.