Την ανταγωνιστικότητά της σε θέματα έρευνας και καινοτομίας επιχειρεί να ενισχύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρώπη, αν και αντιπροσωπεύει μόλις το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού, φιλοξενεί το 20% των παγκόσμιων επενδύσεων σε έρευνα και καινοτομία και εκδίδει το ένα τρίτο του συνόλου των επιστημονικών δημοσιεύσεων υψηλής ποιότητας. Παράλληλα, κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως σε βιομηχανικούς τομείς, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, οι χημικές ουσίες, η μηχανολογία και η μόδα.

Στην Ε.Ε. υπάρχουν μόλις 26 “επιχειρήσεις-μονόκεροι” έναντι 109 στις ΗΠΑ και 59 στην ΚίναΩστόσο, οι εταιρείες της Ε.Ε. επενδύουν λιγότερο στην καινοτομία σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές τους: 1,3% του ΑΕΠ έναντι 1,6% στην Κίνα, 2% στις ΗΠΑ, 2,6% στην Ιαπωνία και 3,3% στη Νότια Κορέα. Επίσης, τα επιχειρηματικά κεφάλαια δεν έχουν ακόμα αναπτυχθεί πλήρως στην Ευρώπη: το 2016 επενδύθηκαν περίπου €6,5 δις από επενδυτές επιχειρηματικού κεφαλαίου στην Ε.Ε. έναντι €39,4 δις στις ΗΠΑ.

Ταυτόχρονα, οι εταιρείες επιχειρηματικού κεφαλαίου στην Ευρώπη είναι υπερβολικά μικρές - €56 εκατ. κατά μέσο όρο σε σύγκριση με €156 εκατ. στις ΗΠΑ. Ως εκ τούτου, οι εταιρείες αυτές μεταβαίνουν σε οικοσυστήματα, όπου έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιτύχουν ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης. Στην Ε.Ε. υπάρχουν μόλις 26 “επιχειρήσεις-μονόκεροι” (νεοφυείς επιχειρήσεις αξίας άνω του €1 δις), έναντι 109 στις ΗΠΑ και 59 στην Κίνα. Παράλληλα, οι δημόσιες επενδύσεις σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. υπολείπονται του στόχου για 3% του ΑΕΠ και η ένταση Ε&Α εξακολουθεί να είναι άνιση μεταξύ των περιφερειών της Ε.Ε., καθώς το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων και της έρευνας επικεντρώνεται στη Δυτική Ευρώπη. Στο μεταξύ, το 40% του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού δεν διαθέτει τις αναγκαίες ψηφιακές δεξιότητες.

Θεματολόγιο
Με δεδομένη αυτήν την υστέρηση, η Ε.Ε. αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία, το οποίο περιλαμβάνει μια σειρά δράσεων για την εμβάθυνση της ικανότητας καινοτομίας. Το θεματολόγιο στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη διασφάλιση του φιλικού προς την καινοτομία χαρακτήρα των ρυθμίσεων και της χρηματοδότησης, αλλά και στην αύξηση της σύναψης δημοσίων συμβάσεων για καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες από τις δημόσιες Αρχές. Στόχος είναι, επίσης, η ταχεία έγκριση του επόμενου προϋπολογισμού της Ε.Ε. για την περίοδο 2021-2027, που περιλαμβάνει την πρόταση διάθεσης €100 δις για το πρόγραμμα “Ορίζων Ευρώπη” και το πρόγραμμα έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ, καθώς και για άλλα σημαντικά χρηματοδοτικά προγράμματα που θα δώσουν σημαντική ώθηση στην καινοτομία. Σημαντική είναι και η ανάπτυξη της πρωτοβουλίας VentureEU για την τόνωση των ιδιωτικών επενδύσεων και των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Οne-stop shop
Έτερος στόχος είναι η ανάληψη ηγετικής θέσης στην καινοτομία, που δημιουργεί αγορές. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτείνει τη σύσταση Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας με πλήρεις αρμοδιότητες, το οποίο θα συνιστά "one-stop shop" για πρωτοποριακές τεχνολογίες με υψηλό δυναμικό, καθώς και για καινοτόμες επιχειρήσεις με δυνατότητες επέκτασης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας θα αξιοποιήσει την πιλοτική φάση αξίας €2,7 δις κατά την περίοδο 2018-2020 για να συμβάλει στον προσδιορισμό και την επέκταση καινοτομιών ταχείας εξέλιξης και υψηλού κινδύνου, που είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσουν εντελώς νέες αγορές.