“Ένα μεταφορικό σύστημα, όπου τα ατυχήματα είναι σπάνια, η κυκλοφορία ρέει ομαλά, ακόμη και τις ώρες αιχμής, οι χρόνοι ταξιδιού είναι αξιόπιστοι, η πληροφόρηση για τις μετακινήσεις παντού διαθέσιμη, η ατμοσφαιρική ρύπανση και η σπατάλη καυσίμου λόγω συμφόρησης αποτελεί στο παρελθόν”. Δεν πρόκειται για σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά για τους βασικούς στόχους της Εθνικής Στρατηγικής Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (ΕΣΜ), την οποία επιδιώκει να αποκτήσει η Ελλάδα.

Σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο της εθνικής στρατηγικής έως τις 12 ΔεκεμβρίουΜετά από την υπογραφή σχετικής απόφασης του υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κ. Μιχάλη Παπαδόπουλου, το Υπουργείο έχει υποβάλει σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο της Εθνικής Στρατηγικής. Το σχετικό κείμενο, το οποίο φιλοδοξεί να δημιουργήσει νέα πρότυπα μετακίνησης, θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 12 Δεκεμβρίου.

Στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για τα ΕΣΜ, προβλέπεται η σύσταση ολιγομελούς ομάδας εργασίας ειδικών για την εκπόνηση του Σχεδίου. Η ομάδα θα στελεχωθεί από άτομα προερχόμενα από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα με δραστηριοποίηση στο χώρο των μεταφορών και της τεχνολογίας της πληροφορίας και ειδικότερα: τον ακαδημαϊκό χώρο, τον χώρο της έρευνας, τους επαγγελματικούς/επιστημονικούς φορείς ΕΣΜ, το Δημόσιο Τομέα και το χώρο των χρηστών των εφαρμογών ΕΣΜ.

Τα ΕΣΜ
Τα ΕΣΜ προσφέρουν αποτελεσματικές λύσεις για την αποσυμφόρηση και την ασφάλεια των μεταφορικών δικτύων, τη βελτίωση της κινητικότητας και της αποτελεσματικότητας και ενισχύουν την παραγωγικότητα, μέσω της ενσωμάτωσης προηγμένων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην υποδομή μεταφορών και στα οχήματα. Καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ασύρματων και ενσύρματων ηλεκτρονικών τεχνολογιών, τεχνολογιών ICT και υπηρεσιών. Αξιοποιώντας τις υπάρχουσες και τις αναδυόμενες τεχνολογίες, μπορούν να επηρεάσουν τις επιλογές των χρηστών για τον τρόπο ταξιδιού, να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα του συστήματος μεταφορών και να αξιοποιήσουν με βέλτιστο τρόπο τις υφιστάμενες υποδομές.

Οι κατηγορίες ΕΣΜ είναι οι ακόλουθες:

Συστήματα πληροφόρησης για το οδικό δίκτυο, την κυκλοφορία, τις μετακινήσεις και τις συνδυασμένες μεταφορές.

Συστήματα διαχείρισης της κυκλοφορίας, των εμπορευματικών μεταφορών και συμβάντων που συνδέονται με την οδική ασφάλεια και προστασία.

Συστήματα ηλεκτρονικών συναλλαγών/τεχνολογίας/καινοτομίας, συνεργατικά συστήματα διασύνδεσης οχήματος με όχημα και οχήματος με υποδομή.

Παραδείγματα
Τα ΕΣΜ συμβάλλουν σε μια σειρά από καινοτόμες διαδικασίες, όπως η βελτίωση της κυκλοφοριακής ροής μέσω των συστημάτων διαχείρισης της κυκλοφορίας, που επιτρέπουν στους διαχειριστές να προσαρμόζουν τα όρια ταχύτητας και τους φωτεινούς σηματοδότες, να διοχετεύουν κατάλληλα την κυκλοφορία, να ενημερώνουν τους οδηγούς για τα πιθανά εμπόδια, τους κινδύνους και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Με τον τρόπο αυτό, εξυπηρετούνται καλύτερα οι χρήστες, που κυκλοφορούν σε ομαλότερες συνθήκες, μειώνονται οι απρόβλεπτες συμπεριφορές και προλαμβάνονται τα τροχαία δυστυχήματα.

Η άμεση επέμβαση των μονάδων διάσωσης σε περίπτωση έκτακτου συμβάντος, επιτυγχάνει την άμεση παροχή βοήθειας και την τάχιστη αποκατάσταση της κυκλοφορίας.

Σε ό,τι αφορά στα οχήματα, οι προηγμένες τεχνολογίες υποβοήθησης της ασφάλειας συμβάλλουν καθοριστικά στην αποτροπή μιας ενδεχόμενης σύγκρουσης ή μειώνουν σημαντικά τη σφοδρότητά της.

Τα πλεονεκτήματα αυτά μπορούν να κλιμακωθούν περαιτέρω με τη χρήση συνεργατικών συστημάτων, όπου τα οχήματα μπορούν να επικοινωνούν συνεχώς μεταξύ τους και με την υποδομή, προειδοποιώντας τους οδηγούς και διευκολύνοντας τη λήψη σωστών αποφάσεων.

Επιπλέον, οι ανάγκες σύνδεσης των απομακρυσμένων και νησιωτικών περιοχών, η εποχική αύξηση της ζήτησης για μεταφορές, αλλά και οι αυξημένες ανάγκες παραγωγικότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας, αποτελούν προκλήσεις στις οποίες τα ΕΣΜ μπορούν να προσφέρουν αποδοτικές λύσεις.

Τα οφέλη αυτά θα είναι πιο εμφανή στους εμπορευματικούς κόμβους (logistics hub). Η περαιτέρω ανάπτυξη των ηλεκτρονικών διαδικασιών, όπως η δυνατότητα συγκέντρωσης και οργάνωσης των πολλαπλών αποστολών, τα συστήματα δυναμικής ζήτησης - απόκρισης δρομολογίων, αποτελούν νέα επιχειρηματικά μοντέλα, διαθέσιμα μέσω των ΕΣΜ, με πολλαπλά οφέλη για όλο το σύστημα.