“Ψαλλιδίζει” στο 1% την εκτίμηση για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, κατά το 2015, το ΙΟΒΕ

Στο 1%, υπό την αίρεση της επιτυχούς έκβασης των διαπραγματεύσεων της κυβέρνησης με τους πιστωτές, περιορίζει την πρόβλεψη του για το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, κατά την τρέχουσα χρήση, το ΙΟΒΕ. Η εκτίμηση αποτελεί αναθεώρηση επί τα χείρω προηγούμενης πρόβλεψης, που έκανε λόγο για ανάπτυξη της τάξης του 3%. “Οι εξελίξεις δεν επιτρέπουν αισιοδοξία για υψηλούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης σαν αυτούς που προβλέπονταν πριν από ένα έτος, όμως - υπό συγκεκριμένους όρους - η ανάπτυξη μπορεί να είναι σημαντική και άνω του 1%”, υπογραμμίζει το Ινστιτούτο στην τριμηνιαία έκθεσή του για την οικονομία, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.

Υπό συγκεκριμένους όρους, πάντως, η ανάπτυξη μπορεί να είναι σημαντική, υπογραμμίζει το Ινστιτούτο στην τριμηνιαία έκθεση του για την οικονομίαΤο ΙΟΒΕ, στην πρώτη του έκθεση για το 2015, ξεκαθαρίζει ότι με δεδομένη την υφιστάμενη αβεβαιότητα, είναι δύσκολο να γίνουν ακριβείς προβλέψεις για την ανάπτυξη της οικονομίας. Υπό την προϋπόθεση ότι οι διαπραγματεύσεις θα τελεσφορήσουν, “βλέπει”, για το τρέχον έτος, άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης ελαφρώς μεγαλύτερη του 1%, νέα άνοδο των εξαγωγών σε ποσοστό 5% έως 7%, συνέχιση της υποχώρησης ανεργίας στα επίπεδα του 25,3%, αύξηση της εισαγωγικής ζήτησης κατά 4%-5% και αποπληθωρισμό 1%.

“Οι παρατεταμένες και πολυκύμαντες διαπραγματεύσεις της νέας κυβέρνησης με τους δανειστές, χωρίς να υφίστανται, προς το παρόν, σαφείς ενδείξεις για την έκβαση τους, έχουν κορυφώσει την πολιτική αβεβαιότητα εντός και εκτός της χώρας”, αναφέρει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, (ΙΟΒΕ) στην τελευταία του τριμηνιαία έκθεση για την ελληνική οικονομία, που παρουσιάστηκε σήμερα.

“Η πολιτική αβεβαιότητα θεωρείται ότι έχει επιδράσει και θα συνεχίσει να επιδρά έντονα στο επίπεδο ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι έχει εκδηλωθεί μια σαφής τάση, τους τελευταίους μήνες, απόσυρσης των καταθέσεων επιχειρήσεων και νοικοκυριών από τα τραπεζικά ιδρύματα εγχωρίως, με στόχο να διαφυλάξουν τον πλούτο τους έναντι του νομισματικού κινδύνου. Σε κάθε περίπτωση, η μείωση των καταθέσεων αποστερεί τις επιχειρήσεις από πόρους τους οποίους θα μπορούσαν να αντλήσουν μέσω του τραπεζικού συστήματος για την πραγματοποίηση επενδύσεων, εδραιώνοντας και ενισχύοντας, φέτος, την ανάκαμψη του 2014 στην ελληνική οικονομία”, αναφέρει το ΙΟΒΕ.

Ιδιωτική κατανάλωση
Θέτοντας πάντα την προϋπόθεση ότι οι διαπραγματεύσεις θα τελεσφορήσουν, το ΙΟΒΕ προβλέπει στην τριμηνιαία έκθεση του, άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης σε ποσοστό ελαφρά μεγαλύτερο του 1%, εκτιμώντας ότι η εφαρμογή πρόσθετων μέτρων και ο ισχυρός αποπληθωρισμός το πρώτο εξάμηνο θα ενισχύσουν την αγοραστική δύναμη. Επίσης, θετικά για την ιδιωτική κατανάλωση θα λειτουργήσει η νέα κάμψη της ανεργίας, κυρίως στα τρία πρώτα τρίμηνα του 2015.

Στον αντίποδα, το Ινστιτούτο προβλέπει μικρή υποχώρηση επενδύσεων (2-3%), εξαιτίας σημαντικών καθυστερήσεων στην υλοποίηση του ΠΔΕ (δαπάνες α’ τριμ. €542 εκατ., αντί στόχου €720 εκατ.) και στις διαδικασίες αποκρατικοποιήσεων.

1ο τρίμηνο
Πάντως, όπως προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων της τριμηνιαίας έκθεσης του ΙΟΒΕ, ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα μειώθηκε το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2015 σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2014, κατά το οποίο και βρισκόταν στο υψηλότερο επίπεδο του από τα μέσα του 2008. Κατά μέσο όρο, το υπό εξέταση τρίμηνο, ο δείκτης κινήθηκε στις 96,8 (από 101,3) μονάδες, επίπεδο ελαφρώς υψηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό (95,2 μονάδες κατά μέσο όρο).

Στην Ευρώπη, ο αντίστοιχος δείκτης διαμορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα την εξεταζόμενη περίοδο σε σύγκριση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, τόσο στην Ευρωζώνη, όσο και στην Ε.Ε. Συγκεκριμένα, διαμορφώθηκε στις 102,6 (από 100,9) και στις 105,4 (από 104,2) μονάδες σε Ευρωζώνη και Ε.Ε. αντίστοιχα, οριακά υψηλότερα στην πρώτη ζώνη σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι (101,9 και 105,2 μονάδες αντίστοιχα στις δύο ζώνες).

Υποχώρηση προσδοκιών
Το 1ο τρίμηνο του 2015, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, οι επιχειρηματικές προσδοκίες στην Ελλάδα εξασθένησαν σημαντικά σε σχέση με το 4ο του 2014 σε όλους τους τομείς. Η πτώση ήταν πιο αισθητή στους τομείς των Κατασκευών και των Υπηρεσιών. Στη Βιομηχανία, η πτώση του δείκτη έφθασε τις 8 μονάδες, στις Υπηρεσίες μειώθηκε κατά 12 μονάδες, στο Λιανικό Εμπόριο κατά 10 και στις Κατασκευές κατά 19 μονάδες. Στον αντίποδα, ο δείκτης Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης ήταν ο μόνος που αυξήθηκε και μάλιστα κατά 15 μονάδες το 1ο τρίμηνο, αντισταθμίζοντας - εν μέρει μόνο - σύμφωνα με την έκθεση, την αρνητική εξέλιξη στους υπόλοιπους τομείς.

Σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, οι μέσοι δείκτες έχουν εν γένει μειωθεί, με εξαίρεση το Λιανικό Εμπόριο και την Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, όπου και σημειώνουν άνοδο κατά 5 και 24 μονάδες αντίστοιχα. Αντίθετα, ο δείκτης στη Βιομηχανία έχει μειωθεί κατά 3 μονάδες και στις Υπηρεσίες κατά 2, ενώ η μεγαλύτερη πτώση καταγράφεται και εδώ στις Κατασκευές, με το σχετικό δείκτη να έχει χάσει 15 μονάδες το τρέχον τρίμηνο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό.

Αγορά εργασίας
Όσον αφορά την αγορά εργασίας - υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα διαταραχθεί έντονα το εγχώριο μακροοικονομικό περιβάλλον από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές - η έρευνα διαπιστώνει ότι είναι δυνατή η υποχώρηση της ανεργίας κατά λίγο περισσότερο από μια εκατοστιαία μονάδα, φέτος, σε σχέση με το 2014, στην περιοχή του 25,3%.

Πάντως, το τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2015 σε σχέση με το τρίμηνο Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2014 καταγράφεται υποχώρηση στις προβλέψεις για τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της απασχόλησης, σε όλους τους υπό εξέταση τομείς της ελληνικής οικονομίας. Εντονότερη ήταν η υποχώρηση στο Λιανικό Εμπόριο και στον τομέα των Κατασκευών και ηπιότερη στις Υπηρεσίες και τη Βιομηχανία.

Διεθνής εικόνα
Αναφερόμενοι στην πορεία της διεθνούς οικονομίας, οι συντάκτες της έκθεσης του ΙΟΒΕ εκτιμούν ότι η διεύρυνση του παγκόσμιου ΑΕΠ θα είναι, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, της τάξης του 3,5%, ενδεχομένως και λίγο μικρότερη. Στις χώρες, που εξάγουν πετρέλαιο, προβλέπεται για το 2015 σταθεροποίηση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ στα επίπεδα του 2014, ήτοι στο 2,4%, ενώ στις χώρες, που εισάγουν πετρέλαιο, αναμένεται σημαντική επιτάχυνση της ανάπτυξης από 3% το 2014 σε 4% το 2015.

Οι αναπτυγμένες οικονομίες, όπως αυτές της Ευρωζώνης, θα επωφεληθούν από τις θετικές επενέργειες της πτώσης της τιμής του πετρελαίου στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων. Ώθηση από την υποτίμηση του ευρώ θα δεχθούν οι εξαγωγές, ενώ τις επενδύσεις θα τονώσουν, πέραν των μεγαλύτερων περιθωρίων κέρδους, τα μέτρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, όπως η “ποσοτική χαλάρωση”.

Η επιτάχυνση στις αναπτυγμένες οικονομίες (2,2-2,4% από 1,8%) θα προέλθει, κυρίως, από την ανάπτυξη κατά 1,5% στην Ευρωζώνη (από 0,9% πέρυσι), μέσω ενίσχυσης εισοδημάτων - κερδών από το χαμηλό ενεργειακό κόστος, ανταγωνιστικότητας εξαγωγών από υποτίμηση ευρώ, ώθησης στις επενδύσεις από τους ίδιους παράγοντες και παρεμβάσεις της ΕΚΤ.

Στις ΗΠΑ, οι προοπτικές για το 2015 είναι πιο ευνοϊκές, καθώς προβλέπεται ανάπτυξη κατά 3,1%. Στην Ιαπωνία το 2015 εκτιμάται αύξηση του ΑΕΠ κατά 1%, ενώ το 2016 προβλέπεται περαιτέρω μικρή επιτάχυνση, στο 1,2%.

Μεταξύ των αναδυόμενων οικονομιών, η Κίνα αναμένεται, επίσης, να επωφεληθεί από τις χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου και να συνεχίσει η οικονομία της να μεγεθύνεται με υψηλούς ρυθμούς. Το ΑΕΠ της Κίνας, το 2015, αναμένεται να αυξηθεί κατά 6,8%, από 7,4% το 2014, ενώ για το 2016 προβλέπεται εκ νέου μικρή επιβράδυνση της ανάπτυξης, σε 6,3%.

Στη Ρωσία οι προβλέψεις για το 2015 καταλήγουν σε ύφεση και μάλιστα ισχυρή, της τάξης του 3,8%. Οι προοπτικές το 2016 φαίνονται να είναι καλύτερες με την ύφεση να περιορίζεται στο 1,1%, καθώς στο διάστημα αυτό και οι γεωπολιτικές εντάσεις, που επιδρούν αρνητικά στην οικονομία της, αναμένεται ότι σταδιακά θα αμβλυνθούν.

Η πρώτη εικόνα
Κατά το 1ο τρίμηνο, στην Ευρώπη ο δείκτης οικονομικού κλίματος διαμορφώθηκε στις 108,7 μονάδες, σημείωσε δηλαδή βελτίωση, κατά 7,7 μονάδες σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, με αποτέλεσμα, πλέον, να βρίσκεται αρκετά υψηλότερα από τη μέση τιμή του. Στη Βόρεια Αμερική ο δείκτης οικονομικού κλίματος σημείωσε παραπλήσια αύξηση στο 1ο τρίμηνο του 2015, κατά 5,8 μονάδες, με την τιμή του να διαμορφώνεται στις 107,1 μονάδες, κινούμενος σε επίπεδα σαφώς υψηλότερα από τη μέση τιμή της τελευταίας δεκαπενταετίας. Αντιθέτως, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στην Ασία παρουσίασε μικρή μείωση στο 1ο τρίμηνο του 2015 συγκριτικά με το αμέσως προηγούμενο, κατά 3,5 μονάδες, αγγίζοντας τις 90,4 μονάδες έναντι των 93,9 μονάδων του προηγούμενου τριμήνου.