Σήμερα, περίπου 1 εκατ. ευρωπαϊκές επιχειρήσεις διαθέτουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους μέσω διαδικτυακών πλατφορμών, όπως το Amazon και η Google. Ωστόσο, η σχετική Οδηγία, που διέπει το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ευρώπη, θεσμοθετήθηκε πριν από μία 20ετία, το 2000, όταν οι πλατφόρμες αυτού του είδους δεν υπήρχαν καν.

Καλύτερη ρύθμιση της «οικονομίας της πλατφόρμας» προωθεί η Ευρώπη μέσα από τη νέα νομοθετική πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίεςΜία από τις πλέον φιλόδοξες νομοθετικές πρωτοβουλίες, που βρίσκονται σε εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο σήμερα, είναι η αναμόρφωση, μετά από μία 20ετία, του θεσμικού πλαισίου που ρυθμίζει τις online αγορές, online πλατφόρμες, app stores, ιστότοπους σύγκρισης τιμών, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μηχανές αναζήτησης. Την περασμένη εβδομάδα, οι ευρωβουλευτές έδωσαν το “πράσινο φως” για την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ το Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κρατών – μελών, με στόχο να θεσπιστούν κανόνες για τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και τα όρια δράσης τους στην Ε.Ε. 

Οι ευρωβουλευτές άνοιξαν τον δρόμο των διαπραγματεύσεων με την ψήφιση του κειμένου της πρότασης σχετικά με τη θέσπιση της νομοθετικής πράξης για τις ψηφιακές αγορές. Το νέο πλαίσιο φιλοδοξεί να βάλει τάξη στο συγκεκριμένο τοπίο, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι οι αγορές είναι δίκαιες και ανοικτές.

Για παράδειγμα, η πρόταση απαγορεύει ορισμένες πρακτικές, που εφαρμόζουν οι μεγάλες πλατφόρμες, όταν αυτές δρουν με την ιδιότητα του “ρυθμιστή πρόσβασης” στην αγορά. Δίνει, επίσης, τη δυνατότητα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διενεργεί ελέγχους στην αγορά και να επιβάλλει κυρώσεις στις επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες. 

Ποιους αφορά
Η πρόταση Κανονισμού αφορά τις μεγάλες εταιρείες, που παρέχουν “βασικές υπηρεσίες πλατφόρμας” και οι οποίες είναι περισσότερο πιθανό να καταφύγουν σε αθέμιτες επιχειρηματικές πρακτικές. Στο πεδίο εφαρμογής της νομοθετικής πράξης περιλαμβάνονται online υπηρεσίες διαμεσολάβησης, κοινωνικά δίκτυα, μηχανές αναζήτησης, λειτουργικά συστήματα, ψηφιακές υπηρεσίες διαφήμισης και cloud και οι υπηρεσίες διαμοιρασμού βίντεο. 

Όλες οι παραπάνω εταιρείες πληρούν τα κριτήρια, ώστε να θεωρούνται “ρυθμιστές πρόσβασης”, εφόσον έχουν ελάχιστο κύκλο εργασιών €8 δισ. στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ), καθώς και κατώτατη χρηματιστηριακή αξία €80 δισ.

Επίσης, για να θεωρηθεί μια εταιρεία “ρυθμιστής πρόσβασης” θα πρέπει να παρέχει κάποια “βασική υπηρεσία πλατφόρμας” σε τουλάχιστον τρεις χώρες της Ε.Ε. και να έχουν τουλάχιστον 45 εκατ. τελικούς χρήστες τον μήνα, καθώς και πάνω από 10.000 επιχειρηματικούς χρήστες.

Πρόστιμα
Εάν μια εταιρεία, που δρα ως “ρυθμιστής πρόσβασης” δεν συμμορφώνεται με τους νέους κανόνες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να επιβάλει πρόστιμα, που δεν είναι χαμηλότερα από το 4% και δεν υπερβαίνουν το 20% του συνολικού παγκόσμιου κύκλου εργασιών της εταιρείας κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος.

Σύμφωνα με τον προγραμματισμό, οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να ξεκινήσουν το 1ο εξάμηνο του 2022, στο πλαίσιο της Γαλλικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε.

Στοχευμένες διαφημίσεις
Το νέο θεσμικό πλαίσιο περιλαμβάνει, επίσης, πρόσθετους κανόνες όσον αφορά στη χρήση δεδομένων για στοχευμένη και εξατομικευμένη διαφήμιση, καθώς και για τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών, π.χ. όταν παρέχονται από κοινού υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης και υπηρεσίες διαπροσωπικών επικοινωνιών ανεξαρτήτως αριθμών. 

Ακόμα, εισάγονται περιορισμοί στις επιθετικές εξαγορές, που στοχεύουν στη διάλυση των μικρών επιχειρήσεων. Εάν οι εταιρείες, που δρουν ως “ρυθμιστές πρόσβασης” παραβιάζουν συστηματικά τις διατάξεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στη δυνατότητά τους να εξαγοράζουν μικρότερες επιχειρήσεις, που υπάγονται στην πράξη για τις ψηφιακές αγορές.

Σκοπός είναι να αποκατασταθεί κάθε ζημιά στην εσωτερική αγορά και να προληφθεί περαιτέρω βλάβη. Οι “ρυθμιστές πρόσβασης” θα είναι, επίσης, υποχρεωμένοι να ενημερώνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κάθε σχεδιαζόμενη συγκέντρωση μεταξύ επιχειρήσεων.