Εργασιακή τάξη στο καθεστώς απασχόλησης εργαζομένων σε ψηφιακές πλατφόρμες, βάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρώπη προωθεί Οδηγία, η οποία εξασφαλίζει ότι τα άτομα, που εργάζονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών, έχουν το νομικό καθεστώς απασχόλησης, το οποίο αντιστοιχεί στις πραγματικές εργασιακές ρυθμίσεις τους.

Όσοι εργάζονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών θα απολαμβάνουν τα εργασιακά δικαιώματα και τις κοινωνικές παροχές που δικαιούνταιΜεταξύ 2016 και 2020, τα έσοδα στην οικονομία των πλατφορμών σχεδόν πενταπλασιάστηκαν από περίπου €3 δισ. σε περίπου €14 δισ. ευρώ. Σήμερα, πάνω από 28 εκατ. άνθρωποι στην Ε.Ε. εργάζονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών, αριθμός που θα φτάσει τα 43 εκατ. έως το 2025. 

Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των ατόμων είναι πραγματικά αυτοαπασχολούμενοι. Ωστόσο, εκτιμάται ότι 5,5 εκατ. έχουν κατηγοριοποιηθεί εσφαλμένα ως αυτοαπασχολούμενοι.

Η Οδηγία παρέχει κατάλογο κριτηρίων ελέγχου, με τα οποία καθορίζεται αν μια πλατφόρμα είναι “εργοδότης”. Εάν η πλατφόρμα πληροί τουλάχιστον δύο από τα κριτήρια αυτά, τότε τεκμαίρεται νομικά ότι είναι εργοδότης. Επομένως, τα άτομα, που εργάζονται μέσω της εν λόγω πλατφόρμας, θα πρέπει να απολαμβάνουν τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα που απορρέουν από το καθεστώς του «εργαζομένου».

Αυτό συνεπάγεται δικαίωμα σε κατώτατο μισθό (όπου υπάρχει), σε συλλογικές διαπραγματεύσεις, την προστασία του χρόνου εργασίας και υγείας, το δικαίωμα σε άδεια μετ' αποδοχών ή τη βελτιωμένη πρόσβαση σε προστασία από εργατικά ατυχήματα, παροχές ανεργίας και ασθενείας, καθώς και ανταποδοτικές συντάξεις γήρατος.

Οι πλατφόρμες θα έχουν το δικαίωμα να αμφισβητήσουν ή να “προσβάλουν” αυτόν τον χαρακτηρισμό, φέροντας οι ίδιες το βάρος της απόδειξης ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας. 

Τέλος στην αλγοριθμική διαχείριση
Χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε, εκτός από την Οδηγία, μια συνολική δέσμη μέτρων, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας των ατόμων, που εργάζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες. Μεταξύ των μέτρων που προωθεί, είναι η προστασία από τη χρήση αλγοριθμικής διαχείρισης (δηλαδή αυτοματοποιημένων συστημάτων που υποστηρίζουν ή αντικαθιστούν διευθυντικές λειτουργίες στην εργασία).

Στο πλαίσιο αυτό, η προωθούμενη Οδηγία αυξάνει τη διαφάνεια στη χρήση αλγορίθμων από τις ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας, εξασφαλίζει την παρακολούθηση από άνθρωπο όσον αφορά τον σεβασμό των συνθηκών εργασίας από τις πλατφόρμες εργασίας και παρέχει το δικαίωμα αμφισβήτησης των αυτοματοποιημένων αποφάσεων. Αυτά τα νέα δικαιώματα θα χορηγηθούν τόσο στους εργαζομένους, όσο και στους πραγματικούς αυτοαπασχολουμένους.

Ποιος εργάζεται που
“Οι εθνικές Αρχές συχνά δυσκολεύονται να αποκτήσουν στοιχεία για τις πλατφόρμες και τα άτομα που εργάζονται μέσω αυτών. Αυτό είναι ακόμη πιο δύσκολο, όταν οι πλατφόρμες λειτουργούν σε διάφορα κράτη - μέλη, γεγονός που δημιουργεί ασάφεια για το πού εκτελείται η εργασία πλατφόρμας και από ποιον”, αναφέρει η Επιτροπή.

Η χθεσινή πρόταση αυξάνει τη διαφάνεια σχετικά με τις πλατφόρμες, διασαφηνίζοντας τις υπάρχουσες υποχρεώσεις δήλωσης εργασίας στις εθνικές Αρχές και ζητώντας από τις πλατφόρμες να θέτουν στη διάθεση των εθνικών αρχών βασικές πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητές τους και τα άτομα που εργάζονται μέσω αυτών.